< ?xml:namespace prefix = "o" ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" /> 

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Mỹ Barack Obama. Photo Courtesy: Telegraph

Tổng thống Mỹ Barack Obama sắp có chuyến công du tại các nước Á châu để cố chiến lược tại vùng này. Cho dù chuyến đi này Bắc Kinh không nằm trong danh sách viếng thăm của tổng thống, tuy nhiên, “cái bóng” Trung Quốc vẫn sẽ bao phủ những nơi ông chủ Nhà Trắng đặt chân.

Trong hai thập niên qua, chính sách Trung Quốc của Mỹ vẫn dựa trên mục tiêu đưa “gã khổng lồ” mới nổi vào hệ thống quốc tế, trong khi tránh tạo ra một cuộc đụng độ địa chính trị truyền thống giữa một cường quốc đã có danh tiếng và một thế lực mới nổi.

Vị thế của Trung Quốc trong khu vực ngày càng trở nên mạnh mẽ giờ đây điều này không thể phủ nhận. Ngoài sự tăng trưởng về mặt kinh tế, Trung quốc còn gia tăng về mặt quân sự, điều khiến cho các nước láng giềng của Bắc Kinh lo lắng và phải trông cậy vào Washington như một đối trọng.

Theo ông Christopher Johnson, một cựu nhà phân tích về Trung Quốc của CIA, nhận định rằng Trung Quốc sẽ là đề tài chính của Tổng thống Obama trong chuyến công du lần này.

Trong chuyến đi này, ông Obama sẽ tới thăm Nhật Bản, Hàn Quốc, Mã Lai và Phi Luật Tân, để xoa dịu các đồng minh về những bất ổn quanh chính sách ngoại giao và quân sự “tái cân bằng” sang châu Á – giữa lúc Washington còn đang bận rộn với các cuộc khủng hoảng ở những nơi khác, trong đó có Ukraine.

Đây sẽ là chuyến công du châu Á đầu tiên của ông Obama kể từ khi Bắc Kinh tuyên bố lập Vùng nhận dạng phòng không trên biển Hoa Đông hồi năm ngoái, vốn làm gia tăng những tranh cãi về lãnh thổ và hàng hải âm ỉ bấy lâu.

Trước đây Washington từng tuyên bố đây là hành động “phi pháp”, và phớt lờ bằng cách điều máy bay bay qua. Dù vậy sự việc trên vẫn khiến giới chức Washington không khỏi lo ngại về ý đồ quân sự thực sự của Trung Quốc. Nhưng từ đó đến nay cả hai bên vẫn tiếp tục đối thoại.

Tuy vậy, điều đó không có nghĩa là tất cả đều đang xuôi chèo mát mái, mà bằng chứng mới nhất là những trao đổi không mấy êm ái giữa Bộ trưởng quốc phòng Mỹ Chuck Hagel và người đồng cấp Thường Vạn Toàn về Nhật Bản, và các vấn đề lãnh thổ mới đây.

Hiện có những bàn luận tại Washington rằng Trung Quốc có lẽ đã hành động quá tay với các nước láng giềng, và việc này đã lặp lại một sự khơi mào mà ông Obama từng khai thác trong nhiệm kỳ trước để triển khai một cuộc tấn công ngoại giao.

Quan hệ kinh tế Mỹ – Trung cũng không phải không có vấn đề lớn, nhưng tuần trước Bộ tài chính Mỹ đã tuyên bố Bắc Kinh không phải kẻ thao túng tiền tệ – cho dù Washington muốn đồng nhân dân tệ tăng giá thêm nữa.

Những tranh chấp thương mại cũng là một vấn đề. Thêm vào đó còn có việc cả hai bên đều đang khó chịu trước những cáo buộc tội phạm mạng Trung Quốc đột nhập vào các mạng máy tính quân sự và doanh nghiệp của Mỹ.

Tổng hợp