< ?xml:namespace prefix = "o" ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" /> 

Tàu Cảnh sát biển Trung Quốc quần thảo bất hợp pháp nhiều hơn ở bãi Cỏ Mây trong lúc cả thế giới đang đổ dồn về Crimea, Ukraine. Photo Courtesy: AFP

Trong một nhận định mới đây của cựu Ngoại trưởng Phi Luật Tân Roberto R.Romulo nói rằng Trung Quốc đang theo dõi sát sao tình hình Ukraine sau vụ Nga sáp nhập bán đảo Crimea và thái độ phản ứng của các bên để tìm cách nuốt trọn Biển Đông.

Theo ông Romulo bình luận, cũng giống như Nga, Trung Quốc chủ trương đòi cái gọi là “chủ quyền lịch sử” ở Biển Đông trong bối cảnh không có một xã hội dân sự hay phương tiện truyền thông quan trọng nào làm đối trọng với sự hung hăng của giới chức Bắc Kinh.

Trong khi đó người dân Phi Luật Tân tỏ ra quan ngại rằng liệu Mỹ có sẵn sàng thực hiện cam kết của họ theo Hiệp ước Quốc phòng Mỹ – Phi Luật Tân, để giúp họ bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ. Đặc biệt là trong khi Mỹ và Châu âu tỏ ra chậm chạp và không có biện pháp đủ cứng rắn khiến cho Nga phải khiếp sợ, vì thế Mạc Tư Khoa đã chiếm Crimea “trắng trợn và thái quá”. 

Cũng cùng chung ý kiến đó, theo tờ News Week ngày 21.3 phân tích lý do tại sao Trung Quốc bỏ phiếu trắng dự thảo nghị quyết lên án cuộc trưng cầu dân ý tại Crimea hôm 16.3 do Mỹ soạn thảo đệ trình Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc.

Vào ngày Nga chính thức sáp nhập Crimea, Tổng thống Vladimir Putin đã nói về đồng minh của mình: “Chúng tôi rất biết ơn đối với người dân và các nhà lãnh đạo Trung Quốc, họ đã luôn luôn xem xét bối cảnh lịch sử và chính trị đầy đủ trong vấn đề Ukraine và Crimea.”

Hơn một tháng qua diễn ra cuộc khủng hoảng trên bán đảo Crimea, Trung Quốc đứng về bên nào? Nga hay Mỹ và phương Tây? Câu trả lời là Bắc Kinh không muốn nghiêng về bên nào, bất chấp thực tế Bắc Kinh đã luôn nỗ lực duy trì liên minh truyền thống với Mạc Tư Khoa.

Khi các cuộc xung đột ngoại giao giữa các nước đang diễn ra về vấn đề Ukraine, thì Trung Quốc, một siêu cường mới nổi, đang ngồi chắc chắn trên băng ghế dự bị. Bắc Kinh tìm mọi cách để không bị lôi kéo nghiêng về bên nào, đặc biệt là việc đụng chạm đến vấn đề nhạy cảm nhất với Trung Quốc, đó là “toàn vẹn lãnh thổ”.

Trong khi đó trên bình diện quốc tế, Nga và Trung Quốc thường sát cánh bên nhau, thống nhất quan điểm chống lại sự can thiệp của phương Tây vào các vấn đề từ Syria cho đến Sundan.

Theo ông Jonathan D. Pollack, một chuyên gia Viện Brookings về chính sách đối ngoại của Trung Quốc nhận xét rằng Bắc Kinh tìm cách duy trì quan điểm trung dung, nhưng điều này bao giờ nói cũng dễ hơn làm. Tuy nhiên Bắc Kinh rất sành trong vấn đề này.

Cũng trong diễn biến đó, hôm 10.3, khi cả thế giới đang dồn sự chú ý vào Crimea, tàu Cảnh sát biển Trung Quốc đã “trục xuất” 2 tàu Phi Luật Tân ra khỏi khu vực bãi Cỏ Mây (nằm trong quần đảo Trường Sa của Việt Nam, cả Trung Quốc, Phi Luật Tân và Đài Loan yêu sách “chủ quyền”, Phi Luật Tân đang duy trì quân đồn trú tại đây).

Nếu Putin được xem là đã lấy được Crimea một cách rất thành công, thì điều này cũng có thể là một động lực để khuyến khích Trung Quốc nghĩ rằng các hành động đơn phương (cưỡng chế, chiếm đoạt) cũng có thể thành công trên vùng Biển Đông.

Tổng hợp