Hương-Bình

Sau các cuộc vận động công nhận Cờ Vàng thành công ở hai thành phố Maribyrnong và Great Dandenong, Cộng Đồng Người Việt Tự Do Victoria với sự hợp tác tích cực của các tổ chức trong cộng đồng như Hội Cựu Quân Nhân QLVNCH, Hội Phụ Nữ Việt Úc, Hội Thương Gia Richmond v.v… đã vận động thành công để đầu tháng 8 này, Hội đồng Thành phố Yarra đã thông qua nghị quyết công nhận Cờ Vàng là biểu tượng của người Việt tị nạn và sự đóng góp của họ cho nước Úc.

Bốn chục năm qua,  Hội đồng Thành phố Yarra (gồm các thành phố Richmond, Collingwood và Fitzroy trước đây) không chính thức công nhận  Cờ Vàng là biểu tượng của người Việt tị nạn nhưng Cờ Vàng vẫn được treo ở một số nơi như  treo quanh năm ở  chợ Bến Thành trên đường Victoria Street  và trong các dịp lễ lạc như Hội Chợ Tết. Các thị trưởng và  nghị viên nếu được mời và đến tham dự, đã phải đi trên con đường ngập Cờ Vàng, đọc diễn văn trên khán đài có Cờ Vàng. Lá cờ này không xa lạ với họ.

Cờ Vàng là một biểu tượng của người Việt tị nạn, của một cộng đồng có trên 200 ngàn người sống ở Úc này. Và tại Richmond,  con đường Victoria đã trở nên sống động, có sinh khí  hơn, thu hút du khách, mang lại lợi lộc về kinh tế cho thành phố cũng nhờ những người tị nạn đến làm ăn, những người trân quý lá Cờ Vàng.

Thành phố Maribyrnong và Great Dandenong đã đi tiên phong trong việc cho treo Cờ Vàng ở một số cơ sở dân sự (civic) của thành phố. Maribyrnong còn cho thượng kỳ lá Cờ Vàng ngay tại cột cờ của tòa thị chính ở Footscray.

Bởi vậy, cộng đồng người Việt tị nạn muốn Hội đồng Thành phố Yarra công nhận sự đóng góp của họ, không những bằng miệng, trên giấy tờ mà qua hành động cụ thể, mỗi năm cho thượng kỳ Cờ Vàng tại tòa thị chính của thành phố nhân ngày Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa 19 tháng 6.

Đã có khoảng 250 người Việt đến dự phiên họp của Hội đồng Thành phố  Yarra vào tối Thứ Ba 23.8.2016. Mấy khi mà phòng họp của hội đồng đầy kín người như thế?

Khoảng 250 người Việt ngồi kín hội trường tòa thị chính Richmond. Hình: TVTS

Nhiều người ủng hộ treo Cờ Vàng  muốn lên phát biểu nhưng chỉ có 5 người được chấp nhận. Họ đưa ra lý do tại sao cần treo Cờ Vàng tại nơi trang trọng nhất của thành phố. Họ đồng ý Cờ Vàng không còn là cờ của một quốc gia như ngày trước, nhưng nó là biểu tượng trân quý của người tị nạn, những người yêu chuộng tự do, là di sản của các thế hệ tị nạn truyền lại cho nhau, vì thế cần được công nhận bằng cách cho treo ở tòa thị chính mỗi năm một lần. Họ cũng nói rằng, treo Cờ Vàng tại một thành phố chẳng ảnh hưởng gì đến bang giao và mậu dịch giữa Việt Nam và Úc, và các nghị viên Hội đồng Thành phố là  những vị dân cử do cư dân bầu lên, nên chẳng cần phải nghe lệnh từ Thủ đô Canberra. Họ nói ở Mỹ đã có hàng chục thành phố công nhận và treo Cờ Vàng; tại tiểu bang Victoria đã có hai thành phố làm như thế.

Trước khi bắt đầu cuộc điều trần, Thị trưởng Roberto Colanzi cho biết hội đồng đã nhận được sự chống đối từ ba nơi, đó là Bộ Ngoại giao Úc, tòa đại sứ Việt Nam và một cư dân, nhưng cuối cùng phát hiện “cư dân” này không cư ngụ trong thành phố.

Nghị quyết treo Cờ Vàng đã được chấp thuận đưa vào nghị trình bàn thảo, làm mấy trăm người Việt vui mừng vỗ tay tán thưởng, nhưng họ đã thất vọng khi biểu quyết đợt đầu, chỉ có 3 người ủng hộ việc treo cờ tại tòa thị chính, 2 người chống và bốn người không có ý kiến (không biểu quyết). Thị trưởng Colanzi ngồi bàn chủ tọa cho biết có sự không thống nhất trong hội đồng.

Một hai nghị viên như  bà cựu thị trưởng Jackie Fristacky  đề nghị thay vì treo cờ ở tòa thị chính là nơi mà theo nghi lễ (protocol) chỉ treo cờ Úc, hãy treo ở những cơ sở, trụ sở dân sự khác có tính cách cộng đồng, nhưng cộng đồng người tị nạn muốn treo ở nơi có tính cách biểu tượng hơn, đó là tòa thị chính.

Nghị viên Phillip Vlahogiannis nguyên là cựu thị trưởng năm 2015, nhiều lần đề nghị sửa lại nghị quyết bằng cách tạm thời cho treo Cờ Vàng tại tòa thị chính nhưng  ở một cột cờ thấp hơn, dựng trên mặt đất của tòa thị chính.

Nghị viên Misha Coleman nhiều lần đặt câu hỏi với hội đồng là tại sao  chính sách của Hội đồng Thành phố là không treo cờ của các nhóm cộng đồng, của các nước mà lại treo cờ Western Sahara hàng năm. Bà Coleman hỏi đến ba lần mà chẳng có ai trong hội đồng hay nhân viên của thành phố trả lời về sự  đối xử không bình đẳng của Thành phố Yarra.

Nghị viên Coleman đã làm không khí căng thẳng khi bà phản đối một nghị viên (hình như là Geoff Barbour?)  đã dùng từ ngữ bị bà cho là xúc phạm cộng đồng Việt Nam khi nghị viên này nói về  (hay ám chỉ) Cờ Vàng bằng từ obnoxious (đáng ghét, ghê tởm). Ông nghị phản đối, nói ông đã không nói như bị cáo buộc. Thị trưởng Colanzi yêu cầu bà Coleman rút lại lời và xin lỗi, nhưng bà Coleman nhất quyết nói rằng  bà đã nghe ông nghị nói đến ba lần từ “Obnoxious”.

Còn nghị viên Stephen Jolly thì hầu như biểu quyết chống Cờ Vàng từ đầu đến cuối. Trước phiên họp, ông phát biểu trên nhật báo Herald Sun rằng “Cờ Vàng đại diện cho một cuộc chiến rất là thất nhân tâm”.  Ông nghị viên của phường/khu (ward) Langridge nói ông nghĩ rằng một vài đảng phái chính trị đã lợi dụng vấn đề Cờ Vàng để kiếm phiếu trong cuộc bầu cử Hội đồng Thành phố trong tháng 10 này. Nghị viên Jolly  là một người của Đảng Xã hội  nên chẳng lạ gì khi nghe nói ông  đã dùng tweet để cho rằng Cờ Vàng đại diện cho “một chính phủ độc tài hữu phái”.

Hội đồng Thành phố Yarra nhiệm kỳ này có 9 người trong đó có 3 nghị viên đảng Xanh, 3 Lao động, 1 Xã hội và hai độc lập (Jackie  Fristacky và Phillip Vlahogiannis).  Hai nghị viên Barbour và Jolly chắc chắn sẽ chẳng bao giờ bỏ phiếu thuận chấp nhận treo Cờ Vàng ở  tòa thị chính. Trong số 7 nghị viên  còn lại, ngoài hai nghị viên Vlahogiannis và Coleman luôn tích cực ủng hộ Cờ Vàng hết mình, các nghị viên khác có thể sẽ đổi ý  trong phiên họp tới. Trong phiên họp Nghị viên Simon Huggins và Nghị viên Thị trưởng Roberto Colanzi thỉnh thoảng ủng hộ vài nghị quyết có lợi cho việc treo Cờ Vàng. Các nghị viên Sam Gaylard, Amanda Stone và Jackie Fristacky không biết sẽ có thay đổi quan điểm về vấn đề treo Cờ Vàng hay không.

Cuộc bầu cử Hội đồng Thành phố sẽ diễn ra vào cuối tháng 10 này, ai còn ai sẽ bị cử tri đá văng, chúng ta phải chờ xem.

Sau hơn một tiếng đồng hồ trình bày, bàn thảo, nghị quyết với nội dung sau đây đã  được thông qua:

“Lặp lại sự công nhận của Hội đồng Thành phố về sự quan trọng của lá Cờ Vàng của cộng đồng như là một biểu tượng đối với cộng đồng Việt Nam về kinh nghiệm tị nạn và sự định cư của họ tại Úc.

Thừa nhận rằng có những lá cờ cộng đồng khác từ những văn hóa khác nhau mà Hội đồng Thành phố cũng sẽ công nhận bằng nhau.

Quyết định tiến hành một cuộc tái xét Chính sách Treo Cờ của Hội đồng Thành phố  với quan điểm là điều tra tính khả thi dựng những cột cờ tạm thời tại những sự kiện cộng đồng được chấp thuận có mục đích treo cờ trong sự kiện đó, hoặc xây  thêm những  cột cờ tại một địa điểm dân  sự thích hợp dành riêng cho các lá  cờ cộng đồng (ghi nhớ rằng một địa điểm như thế không nên gần với Cột Cờ Dân Sự nơi đang treo Cờ Úc).

Đề nghị  đệ trình cho Hội đồng Thành phố mới một sơ thảo Chính sách Treo Cờ vào quý thứ nhất năm 2017”.

Khi ra về, mấy trăm người Việt đến dự đã tỏ ra rất thất vọng với quyết định của Hội đồng Thành phố Yarra. Một vài người cho rằng các nghị viên bị áp lực của tòa đại sứ Việt Nam hay  Bộ Ngoại giao Úc nên không dám ủng hộ Cờ Vàng.

Treo cờ có nghi lễ (protocol) mà người ta (cấp quốc gia) phải hoặc cần tuân theo. Nhưng đối với một thành phố, thì chẳng phải là vấn đề. Các ông bà nghị chỉ viện cớ nghi lễ mà  Canberra lưu ý vì Canberra sợ Hà Nội phản đối. Có lẽ các nghị viên đã tự đặt cho họ vai trò quá quan trọng, sợ sai nghi lễ khi treo cờ cộng đồng để rồi từ chối treo Cờ Vàng, lá cờ của những người làm cho Thành phố Yarra thịnh vượng, nổi tiếng là thủ phủ của các món ăn Việt Nam tại tiểu bang Victoria.

Hy vọng họ sẽ đổi ý trước ngày 19.6.2017, và Cờ Vàng sẽ tung bay trên tháp tòa thị chính Yarra ở Richmond Town Hall.

Hương Bình