Giàn khoan Haiyang Shiyou-981 (HD-981) của Trung Quốc. Photo Courtesy: Tân Hoa xã

Theo các chuyên gia phân tích cho biết việc Trung Quốc đem giàn khoan Haiyang Shiyou-981 (HD-981) vào lãnh hải Việt Nam là một phần trong chiến lược khẳng định các tuyên bố chủ quyền phi lý trên biển của Trung Quốc, bất chấp điều nay gây thiệt hại về ngoại giao và chính trị của hai bên.

Ông Barry Sautman, một chuyên gia nghiên chính trị Trung Quốc tại Trường Đại học Khoa học Công nghệ Hồng Kông (HKUST) cho biết hành động này của Trung Quốc nhằm thể hiện cái gọi là “sự cố về chủ quyền” và là một phần trong một chiến lược rộng lớn hơn nhằm cho thấy Bắc Kinh có kiểm soát các vùng biển tranh chấp.

Trong khi đó, Giáo sư Carl Thayer thuộc Học viện Quốc phòng Úc bình luận rằng thời điểm Trung Quốc chọn để đem giàn khoan vào Việt Nam “đã khiến nhiều người cho rằng đây là đòn ăn miếng trả miếng” đối với chuyến thăm châu Á hồi tháng 3 của Tổng thống Mỹ Barack Obama.

Phát biểu trong chuyến thăm Nhật Bản, Hàn Quốc, Malaysia và Phi Luật Tân, ông Obama liên tục bày tỏ quan ngại về các tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc trong khu vực.

Cũng trong diễn biến đó, sau khi ngoại trưởng các nước thành viên ASEAN lên tiếng phản đối hành động của Trung Quốc khi đem giàn khoan vào lãnh hải Việt Nam, ngày 10.5, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc bà Hoa Xuân Oánh tuyên bố thẳng thắn rằng Đông không phải là vấn đề giữa Bắc Kinh và ASEAN.

Bà Hoa nói: “Trung Quốc luôn luôn phản đối âm mưu của một, hai quốc gia dùng biển Đông để gây phương hại đến mối quan hệ chung và sự hợp tác giữa Trung Quốc và ASEAN”.

Bà Hoa còn nói thêm rằng Bắc Kinh sẵn sàng hợp tác với ASEAN để tiếp tục triển khai thực hiện Tuyên bố về Ứng xử của các Bên trên Biển Đông (DOC) nhằm bảo vệ hòa bình và ổn định trong khu vực.

Tổng hợp