Trước đây, người ta nghĩ rằng chỉ có những thủ tướng Tự do có cá tính mạnh như các ông Tony Abbott hay Scott Morrison mới đủ sức đương đầu với lãnh tụ cộng sản Tàu sắt máu như Tập Cận Bình. Cho nên, khi ra tranh cử với chủ trương hướng nội chú trọng về an sinh xã hội và khí hậu thay đổi,  người ta nghĩ rằng ứng viên Lao động Anthony Albanese sẽ khó lèo lái đất nước trước những biến động đầy nguy hiểm của thế giới bởi những chế độ độc tài toàn trị như Trung Cộng, Nga, Bắc và Iran gây nên.  Tuy nhiên chỉ hai ngày sau khi thắng cử, Thủ tướng Albanese đã bay sang Tokyo họp thượng đỉnh với Bộ Tứ. Trong năm tháng làm thủ tướng, ông Albanese đã gặp Thủ tướng Nhật Fumio Kishida bốn lần, mà lần mới nhất ở Perth cuối tháng qua để ký hiệp ước an ninh Úc-Nhật. Đó là chưa nói những chuyến công du đảo quốc Nam Thái Bình dương như Fiji, Á châu như Indonesia, Âu châu   như Pháp, Ukraine v.v… cho thấy ông Albanese là người thay mặt Úc đóng một vai trò quan trọng trên chính trường quốc tế. Trong tháng này, ông Albanese sẽ tham dự ba hội nghị quốc tế quan trọng:Thượng đỉnh Đông Á tại Cam Bốt vào Thứ Năm tuần này, Thượng đỉnh G20 tại Indonesia trong hai ngày 15 và 16 và Thượng đỉnh APEC tại Thái Lan vào ngày 18 và 19.

Ngay từ khi nhậm chức, mặc dầu Tổng thống Mỹ Joe Biden và một vài lãnh tụ Âu châu nói sẽ tẩy chay Thượng đỉnh Bali nếu Tổng thống Nga Vladimir Putin được mời, tuy nhiên ông Albanese nói ông vẫn đi vì muốn ủng hộ vai trò và vị trí của Tổng thống Nam Dương Joko Widodo, lãnh tụ một nước đông dân thứ tư thế giới và là một láng giềng quan trọng của Úc. Thủ tướng Albanese đã hàn gắn sự rạn nứt quan hệ ngoại giao với Pháp sau vụ Úc xù hợp đồng đóng tàu ngầm của Pháp và mở ngõ cho Trung Cộng làm lành với Úc sau mấy năm căng thẳng dưới thời chính phủ Tự do Scott Morisson.  Quyết định tham dự G20 là đúng đắn. Bắt tay làm hòa với Tổng thống Pháp Emmanuel Macron là điều phải làm. Nhưng nhượng bộ Trung Cộng là nhất quyết không. Bắc Kinh cứ tưởng rằng Lao động có khuynh hướng thân Tàu nên đã không ngờ ông Albanese tuyên bố sẽ nối lại bang giao mà không kèm điều kiện tiên quyết (thỏa mãn 14 than phiền của Bắc Kinh) và muốn được Úc đề nghị gia nhập khối Đối tác Xuyên Thái Bình dương TTP, Trung Cộng phải bỏ các lệnh trừng phạt kinh tế đối với Úc.

Điều đáng khen là ông Albanese, một người khi tranh cử tự nhận có bằng cấp về kinh tế, đã chứng tỏ có tầm nhìn về quốc phòng. Ông đã bổ nhiệm cựu Bộ trưởng Quốc phòng Stephen Smith và cựu Tổng Tham mưu Quân lực Angus Houston đứng đầu ủy ban duyệt xét cấu trúc Lực lượng Quốc phòng Úc để trình bày cho chính phủ vào tháng Hai năm tới và chính phủ sẽ công bố đáp ứng vào tháng Ba. Trong tuần qua, hai vị đã trình cho chính phủ bản tường trình tạm thời.  Mặc dù được biết Hiệp ước AUKUS giữa Anh Mỹ Úc một cách bất ngờ, ông Albanese khi đó đang là Thủ lãnh Đối lập đã ủng hộ. Đến nay, ông vẫn cho tiếp tục nghiên cứu để chọn mẫu tàu ngầm chạy bằng nguyên tử của Anh, Mỹ hay tổng hợp cả hai với sự tham gia của Úc. Tuần qua, ông Albanese cho biết nội các của ông thường xuyên theo sát diễn tiến việc đóng tàu ngầm và ủy ban an ninh  quốc gia họp hàng tuần có khi nhiều hơn một lần để mau chóng đưa ra một chương trình cải tổ lực lượng quốc phòng Úc hiện nay.

Ông Albanese đã chỉ trích mạnh mẽ các chính phủ Tự do tiền nhiệm đã không chuẩn bị chu đáo và hiệu quả khả năng quốc phòng của Úc. Chính phủ Tự do có một chương trình chế tạo xe tăng lên đến $30 tỉ Úc kim, một điều mà nhiều nhà bình luận cũng như ông Albanese cho rằng phí phạm, nếu không nói là vô ích. Ông cho rằng Úc đâu cần xe tăng để bảo vệ miền bắc và miền trung nước Úc, thay vào đó Úc cần hỏa tiễn và máy bay không người lái (drone) để chống địch đến từ xa.  Tuần qua, Úc cho biết 6 chiếc pháo đài bay B-52 của Mỹ sẽ luân phiên đến căn cứ Tindal bắc Úc.  Bắc Kinh phản đối nhưng ông Albanese cho rằng Úc có quyền đón B-52 và  đây không phải là lần đầu tiên nên Trung Cộng muốn phát biểu ý kiến, cũng là quyền của họ!

Úc đã có một lãnh tụ mạnh về ngoại giao, an ninh. Việc quan trọng hơn là gia tăng ngân sách quốc phòng.

(Xã luận TVTS số 1911 phát hành ngày 9.11.2022)