Nỗ lực tự trồng sầu riêng ở Trung Quốc cùng với kết nối đường sắt Thái Lan-Lào-Trung Quốc đang đe dọa xuất khẩu của sầu riêng Việt Nam vào Trung Quốc trong bối cảnh nông dân Việt Nam đang đổ xô đi trồng loại cây ăn trái này, theo tìm hiểu của VOA.

Tờ South China Morning Post hôm 22/5 dẫn nguồn từ Đài truyền hình Trung ương Trung Quốc CCTV cho biết những trái sầu riêng đầu tiên được thu hoạch ở tỉnh Hải Nam, Trung Quốc, sắp sửa được đưa ra thị trường vào tháng Sáu tới với sản lượng 2.450 tấn.

Tuy nhiên, theo lời ông Sam Sin, giám đốc phát triển của tập đoàn nông sản S&F Produce Group có trụ sở ở Hong Kong, được South China Morning Post dẫn lại thì vào lúc này các nước xuất khẩu sầu riêng sang Trung Quốc chưa phải lo vì đảo Hải Nam có khí hậu cận nhiệt đới nên chất lượng sầu riêng ở đây không thể nào sánh được sầu riêng Thái Lan hay Việt Nam.

Trong khi đó, Philippines là quốc gia mới nhất vừa được Bắc Kinh cho phép xuất khẩu trái sầu riêng sang nước họ theo đường chính ngạch, sau Thái Lan, Malaysia và Việt Nam. Nước này đặt mục tiêu xuất khẩu 54.000 tấn sầu riêng sang Trung Quốc trong năm nay, cũng theo VnExpress.

Mặt khác, Trung Quốc cũng đã được Lào cho phép trồng sầu riêng trên đất Lào để tiêu thụ ở Trung Quốc. Diện tích trồng sầu riêng của Trung Quốc ở Lào bằng 27% diện tích sầu riêng của Việt Nam, trang mạng này cho biết.

Việt Nam lâu nay vẫn có lợi thế so với Thái Lan là có cửa khẩu và đường biên giới với Trung Quốc nên nông sản xuất khẩu của Việt Nam, trong đó có sầu riêng, xuất vào Trung Quốc dễ dàng và tiện lợi hơn.

Tuy nhiên, lợi thế này đang mất dần sau khi Lào đưa vào sử dụng tuyến đường sắt cao tốc nối từ thủ đô Vientiane của họ đến Côn Minh – thủ phủ tỉnh Vân Nam của Trung Quốc – do phía Trung Quốc xây dựng hồi cuối năm 2021, giúp hàng nông sản Thái Lan đến Trung Quốc nhanh chóng hơn.

Trang mạng của VTV hôm 21/4 đưa tin Thái Lan đã tăng cường xuất khẩu trái cây tươi, trong đó có sầu riêng, sang Trung Quốc qua tuyến đường sắt cao tốc đi qua Lào, và chỉ trong một tuần, đã có 2 chuyến tàu vận chuyển gần 50 container trái cây tươi từ Thái Lan đi Côn Minh và Quảng Châu.

Do đó, trái cây tươi Thái Lan chỉ mất từ 3 – 4 ngày để đi từ Thái Lan đến Côn Minh. Nhờ đó mà trái cây Thái Lan vẫn giữ được độ tươi ngon khi sang đến Trung Quốc.

Thái Lan hiện nắm giữ thế thượng phong trong xuất khẩu trái cây sang Trung Quốc. Chỉ riêng trái sầu riêng, kim ngạch nhập khẩu của Trung Quốc trong năm 2022 là hơn 3 tỷ đô la Mỹ mà trong đó Thái Lan chiếm hơn 96%, theo số liệu của Bộ Thương mại Thái Lan được VTV dẫn lại.

Trao đổi với VOA từ Hà Nội, Tiến sỹ Nguyễn Quang A, nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu Phát triển (IDS), nhận định rằng Việt Nam có lợi thế địa lý ‘sát nách với Trung Quốc’ để có thể tận dụng thị trường khổng lồ này đối với trái sầu riêng.

“Tuy nhiên thị trường Trung Quốc rất dễ biến động. Những quy định của Trung Quốc thay đổi xoành xoạch tùy thuộc vào tình hình chính trị của Trung Quốc với Việt Nam,” ông nói. “Đó là yếu tố rất đáng cân nhắc và đáng lo cho các nhà sản xuất Việt Nam, không chỉ là sầu riêng.”

Thị trường Trung Quốc chiếm đến 83% kim ngạch xuất khẩu sầu riêng của Việt Nam, theo trang mạng VnExpress.

(Tổng hợp từ VOA)