(etvts.com.au 26/02/2025) – 24 giờ sau khi làm tổng thống Hoa Kỳ, ông Donald Trump đã không chấm dứt được chiến tranh Nga-Ukraine như ông đã tuyên bố trước đó. Và sau một tháng ông hầu như đã chấm dứt lòng tin và sự ủng hộ dành cho ông, gồm người dân Mỹ và các nước dân chủ; các nhà bình luận thời cuộc lâu nay vẫn  khen ngợi và bảo vệ ông; và đáng nói là  nhiều lãnh đạo các nước đồng minh của Mỹ.

Sau khi đã đe Canada, Green Island, Panama và Gaza về mua hay chiếm đóng lãnh thổ, tăng thuế nhập cảng đối với mọi nước, Trump muốn Ukraine sớm thỏa thuận ngưng chiến mà không hỏi ý kiến hay cho Ukraine ngồi vào bàn hội nghị. Trump nói chuyện với Putin trước hoặc các nhà thương thuyết Mỹ gặp đối tác trước rồi mới mời truyền đạt hoặc “ra lệnh” cho Ukraine phải tuân theo.

Một nhà lãnh đạo kiên trì và mền dẻo như Tổng thống Volodymyr Zelensky cuối cùng cũng phải nói rằng ông kính trọng ông Trump nhưng ông Trump đang sống trong thế giới đầy tin tức sai lạc.

Ông Trump cho rằng Mỹ đã chi cho  Ukraine $350 tỉ Mỹ kim trong ba năm qua trong một cuộc chiến không thể thắng. Ông Zelensky nói Ukraine chỉ nhận $114 tỉ của Mỹ, phần còn lại của Liên Âu và tiền thuế của dân Ukraine.

Trump nói Ukraine là nước gây ra chiến tranh và đáng lẽ phải thương thuyết ngưng chiến từ lâu, rằng Mỹ không còn kiên trì được nữa cho nên Zelensky phải nhanh lên chứ kéo dài thì cuối cùng mất cả nước Ukraine. Ông Zelensky chấp nhận dành cho Mỹ quyền khai thác đất hiếm của Ukraine nhưng với điều kiện bảo  đảm an ninh cho nước ông trong khi ông Trump chẳng hứa hẹn cụ  thể gì nên Zelensky đã từ chối.

Vậy là Trump tung một loạt chỉ trích, cho rằng Zelensky là một nhà độc tài không được dân bầu lên và hiện chỉ được 4% dân chúng ủng hộ. Trump yêu cầu Zelensky phải tổ chức bầu cử ngay vì nhiệm kỳ tổng thống đã hết hạn năm ngoái. Đây là một yêu cầu giống như Putin.

Đề nghị Ukraine tổ chức bầu cử bị chính đảng đối lập Ukraine, đối thủ của ông Zelensky phản đối, nói rằng theo hiến pháp Ukraine, tổ chức bầu cử không thể diễn ra khi đất nước có chiến tranh.  Thủ tướng Anh Keir Starmer cho rằng đề nghị của ông Trump không hợp lý bởi chính nước Anh trong thời Đệ nhị Thế chiến, Thủ tướng Winston Churchill đã không tổ chức bầu cử trong suốt 10 năm cầm quyền.

Những lời tuyên bố của ông Trump bị một người ủng hộ ông là cựu Thủ tướng Úc Tony Abbott cho rằng ông Trump đang sống trong thế giới hoang tưởng (fantasy world).  Một bỉnh bút Úc kỳ cựu và bảo thủ luôn bênh vực ông Trump nay cũng phải phê bình Trump nói những điều dối trá, sỉ nhục một đồng minh lịch sự.

Gần đến ngày đánh dấu 3 năm Putin ra lệnh xâm lăng Ukraine, một số nước thảo nghị quyết đưa ra Liên Hiệp quốc lên án Nga xâm lăng và yêu cầu rút quân, nhưng Hoa Kỳ từ chối ký vào. Tất cả những việc vừa dẫn chứng nói lên điều gì?

Tổng thống Trump không những không đứng về phe đồng minh của mình mà còn muốn giúp cho Nga bành trướng lãnh thổ, đe dọa an ninh của Âu châu, của một số nước trong khối NATO mà với tư cách thành viên, Hoa Kỳ phải có nhiệm vụ hỗ trợ khi một thành viên bị xâm lăng.

Có người cho rằng Trump giúp Nga để rảnh tay đối phó vơi Trung Cộng. Thật không? Gương Ukraine làm Đài Loan lên ruột. Tàu chiến Trung Cộng vừa  tập trận bằng đạn thật giữa eo biển Tasman của Úc và Tân Tây Lan cách xa Hoa lục 10,000km là một phép thử với các  đồng minh của Mỹ. Nếu Nga chiếm được Ukraine thì tại sao Trung Cộng không chiếm Đài Loan?

Bởi Trump chỉ là ngáo ộp?

Mong rằng không phải vậy.

(Xã luận etvts.com.au số 2022 phát hành Thứ Tư 26/02/2025)