DELHI – Chính quyền vùng thủ đô Delhi đang tiến hành thử nghiệm tạo mưa nhân tạo nhằm làm sạch bầu không khí ở thành phố ô nhiễm nhất thế giới.

Đảng Bharatiya Janata (BJP) đã đề xuất sử dụng công nghệ tạo mưa nhân tạo như một biện pháp kiểm soát ô nhiễm không khí tại Delhi kể từ khi đảng này được bầu lãnh đạo chính quyền khu vực trong năm nay.

Tạo mưa nhân tạo là quá trình sử dụng máy bay hoặc máy bay không người lái để bơm vào các đám mây các hạt iod bạc, có cấu trúc tương tự băng. Các giọt nước sẽ ngưng tụ xung quanh các hạt này, làm thay đổi cấu trúc đám mây và tăng khả năng hình thành mưa.

Nhiều tháng thời tiết thất thường trên thủ đô Ấn Độ đã khiến kế hoạch tạo mưa của BJP bị trì hoãn. Tuy nhiên, chỉ vài ngày sau khi chất lượng không khí tại Delhi lại rơi vào mức nguy hại sau lễ hội Diwali, và một lớp sương mù dày đặc bao phủ thành phố, chính quyền cho biết chương trình sẽ chính thức được triển khai.

Bộ trưởng Môi trường Delhi, ông Manjinder Singh Sirsa, cho biết chuyến bay thử nghiệm đầu tiên – trong đó các pháo sáng chứa hạt seeding được phóng lên bầu trời – đã được thực hiện vào thứ Năm.

Thủ hiến Delhi, bà Rekha Gupta, nói: “Nếu điều kiện thuận lợi, Delhi sẽ chứng kiến cơn mưa nhân tạo đầu tiên vào ngày 29 tháng 10.”

Tuy nhiên, các chuyên gia nghiên cứu về công nghệ tạo mưa cho rằng đây không phải là giải pháp toàn diện. Phương pháp này được cho là có thể tạo ra mưa nhiều hơn so với tự nhiên, nhưng hiệu quả thường rất nhỏ. Quá trình này cũng cần có mây, trong khi mùa đông ở Delhi – khi ô nhiễm đạt đỉnh – thường ít mây. Ngoài ra, nó không giải quyết các nguyên nhân gốc rễ gây ô nhiễm.

Hai giáo sư tại Trung tâm Khoa học Khí quyển Delhi đã chỉ trích kế hoạch này là “một chiêu trò”. “Đây là ví dụ điển hình của việc áp dụng sai khoa học và bỏ qua đạo đức,” các ông Shahzad Gani và Krishna AchutaRao viết trên tờ The Hindu.

Họ so sánh kế hoạch này với các “tháp lọc khói” mà chính quyền tiền nhiệm từng dựng lên tại Delhi với chi phí hàng tỷ rupee, nhưng sau đó được chứng minh là hầu như không cải thiện được chất lượng không khí.

Hai giáo sư cũng cảnh báo có rất ít nghiên cứu về tác động lâu dài của việc sử dụng lặp lại các hóa chất như iod bạc hoặc natri clorua trong tạo mưa nhân tạo đối với nông nghiệp và sức khỏe con người.

“Những biện pháp thần dược như vậy sẽ không thể làm sạch bầu không khí ở Delhi hay toàn miền Bắc Ấn Độ,” Gani và AchutaRao nói.

Delhi đã được xếp hạng là thành phố ô nhiễm nhất thế giới trong hơn một thập kỷ qua. Năm 2024, mức độ ô nhiễm – do sự kết hợp nguy hiểm giữa khói đốt rơm rạ, khí thải công nghiệp và giao thông nặng, bị giữ lại trong không khí khi nhiệt độ giảm – đã tăng thêm 6%.

Vào mùa đông, nồng độ bụi mịn PM2.5 và PM10 ở thành phố này thường cao hơn nhiều so với mức được ghi nhận trong “đại khủng hoảng khói bụi” ở Bắc Kinh năm 2013, trước khi chính phủ Trung Quốc thực hiện các biện pháp mạnh tay để làm sạch không khí.