< ?xml:namespace prefix = "o" ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" /> 

Bức ảnh vệ tinh chụp bãi Chữ Thập, nơi Trung Quốc đang xây dựng đường băng phi pháp, xuất hiện trong buổi điều trần ngày 17.9 của Thượng viện Mỹ. Photo Courtesy: AP

Các quan chức mới đây đã đưa ra lời tuyên bố muốn ngăn chặn sự lộng hành của Trung Quốc ở Biển Đông, Washington phải xuyên qua giới hạn 12 hải lý quanh các đảo nhân tạo mà Trung Quốc bồi đắp phi pháp ở Trường Sa.

Phát biểu tại cuộc điều trần ở Thượng viện vào hôm 17.9, Tư lệnh lực lượng Mỹ ở Thái Bình Dương, Đô đốc Harry Harris nói rằng việc Trung Quốc đang xây dựng ba sân bay trên các đảo và gia tăng quân sự hóa là “một mối quan ngại lớn về quân sự”, đe dọa đến tất cả các nước trong khu vực.

Theo ông Harry nhận định việc tự do trong lĩnh vực hàng hải và hàng không tại Biển Đông cần được tôn trọng. Qua đó ông nhấn mạnh: “Tôi tin rằng chúng ta nên thực hiện, được phép thực hiện, tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông trước những hòn đảo không phải là đảo đó”. Ông cũng nói thêm rằng Mỹ đang xem xét khả năng tuần tra trong phạm vi 12 hải lý quanh các đảo.

Có chung quan điểm với ông Harry còn có Thượng Nghị Sĩ, kiêm Chủ tịch Ủy ban Quân vụ Thượng viện Mỹ John McCain.

Trong bài phát biểu hôm 17.9, ngay trước thềm chuyến thăm Mỹ của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, ông McCain nhấn mạnh: “Dấu hiệu rõ ràng nhất cho thấy việc tôn trọng tự do hàng hải là không công nhận giới hạn 12 hải lý đặt ra một cách phi pháp; cách rõ ràng nhất để thể hiện nó không được công nhận là cho tàu đi vào vùng biển quốc tế này…”.

Ông McCain còn nhận định kể từ năm 2012 đến nay, Mỹ luôn tránh không đi vào khu vực 12 hải lý quanh các đảo nhân tạo được xây phi pháp ở Trường Sa để tránh đối đầu trực tiếp với Trung Quốc. Theo ông nhận định đó là một cách gián tiếp thừa nhận chủ quyền của Trung Quốc tại khu vực này và ông McCain gọi đó là một “sai lầm nguy hiểm”.

Đề tài 12 hải lý càng trở nên nóng bỏng hơn với diễn biến Trung Quốc xây đường băng thứ hai và thứ ba ở Trường Sa, dẫu trước đó đã cam kết ngưng xây dựng, bồi đắp trong khu vực.

Báo Washington Post phân tích Mỹ sẽ phải cân nhắc giữa nhiều lợi ích khác nhau khi quyết định có đối đầu trực tiếp với Trung Quốc hay không, bởi các mối quan hệ hợp tác kinh tế sâu rộng giữa 2 bên. Ngoài ra, Mỹ cũng vẫn cần Trung Quốc trong nhiều vấn đề chính trị, an ninh, chẳng hạn giải giáp vũ khí hóa học ở Syria, chống cướp biển ở khu vực Sừng châu Phi, kiểm soát chương trình hạt nhân ở Triều Tiên…

Tổng hợp