Các thủ lĩnh của tổ chức ly khai xứ Basque (ETA) tuyên bố sẽ giải trừ quân bị trước ngày 8.4, kết thúc cuộc xung đột vũ trang kéo dài hàng thập kỷ liên quan tới ETA.

Tổ chức ETA (Quê hương Basque và Tự do) được thành lập vào năm 1959 nhằm đấu tranh đòi lại độc lập cho xứ Basque – khu vực trải dài ở phía Bắc của Tây Ban Nha và phía Nam của Pháp. Để đạt được mục đích này, ETA không loại trừ các biện pháp như đánh bom, ám sát và tống tiền. 800 người đã thiệt mạng vì nỗ lực tách Basque ra khỏi Tây Ban Nha của ETA.

Trong lá thư bằng cả tiếng Anh và tiếng Tây Ban Nha công bố trên BBC ngày 7.4, Tổ chức ly khai xứ Basque (ETA), nhóm vũ trang hoạt động chủ yếu tại Tây Ban Nha và Pháp, tuyên bố 8.4 là “Ngày giải trừ vũ khí,” song cảnh báo rằng tiến trình này có thể bị “kẻ thù của hòa bình” tấn công.

ETA cho rằng giải giáp vũ khí là “một nhiệm vụ khó khăn và phức tạp,” đồng thời cho rằng chính phủ Pháp và Tây Ban Nha “thiếu nhượng bộ”.

ETA, hiện vẫn bị Liên minh châu Âu (EU) coi là một tổ chức khủng bố, nêu rõ đã chuyển tất cả vũ khí của nhóm này bao gồm súng và chất nổ cho các đại diện xã hội dân sự ở xứ Basque (vùng lãnh thổ nằm giữa miền Bắc Tây Ban Nha và miền Nam nước Pháp). Nhóm này cũng cho biết Bayonne, một thành phố thuộc xứ Basque nằm trên lãnh thổ Pháp, sẽ là tiêu điểm của tiến trình giải trừ vũ khí. Dự kiến sẽ có hàng nghìn người tập trung chứng kiến tiến trình này tại Bayonne vào ngày 8.4.

Hồi tháng Ba, người đứng đầu chính quyền khu tự trị Basque ở Tây Ban Nha, Inigo Urkullu thông báo ETA đã lên kế hoạch hạ vũ khí vào ngày 8.4. Ông Urkullu cũng kêu gọi chính phủ Tây Ban Nha và Pháp mở kênh đối thoại trực tiếp với ETA. Tuy nhiên, Chính phủ Tây Ban Nha đã bác bỏ lời kêu gọi trên và yêu cầu giải tán ETA.

Hiện vẫn chưa rõ vì sao ETA quyết định giải trừ quân bị nhưng truyền thông Tây Ban Nha cho rằng tổ chức này đã gần cạn kiệt vũ khí sau hàng loạt cuộc đột kích của cảnh sát trong nhiều năm qua. Một số nguồn tin phỏng đoán rằng quá trình đàm phán hòa bình giữa ETA và chính phủ đang được xúc tiến bởi Arnaldo Otegi, người đại diện của ETA đang thụ án tù.

Phản ứng trước thông báo của ETA, Thượng nghị sĩ đảng Xã hội (PS) Pháp đại diện cho xứ Basque, ông Frederique Espagnac cho rằng: “Giải trừ vũ khí là cần thiết để sang trang mới cho cuộc xung đột vũ trang tại xứ Basque, song phải đảm bảo tôn trọng tuyệt đối các quy định của pháp luật.” Trong khi đó, Bộ trưởng Nội vụ Tây Ban Nha Juan Ignacio Zoido ngày 5.4 khẳng định sẽ không có đàm phán hay nhượng bộ với các thành viên ETA để đổi lấy tiến trình giải trừ vũ khí.

Tổng hợp