Người dân Phi Luật Tân muốn dùng vụ kiện để chống lại hành động bắt nạt của Trung Quốc. Photo Courtesy: AFP

Hôm 4.6, Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã từ chối yêu cầu của Tòa trọng tài thường trực (PCA) của Liên Hiệp Quốc để giải trình về vụ kiện do phía Phi Luật Tân đưa ra, trong đó phản đối những yêu sách của Trung Quốc trong tuyên bố chủ quyền ở biển Đông.

Việc Trung Quốc không dám tranh luận trước tòa chỉ càng làm cho vụ kiện của Phi Luật Tân nhanh chóng hoàn tất và phán quyết cuối cùng sẽ sớm được đưa ra.

Trước việc khước từ trả lời từ phía Trung Quốc, Tòa Trọng tài Thường trực đã ra thời hạn cho Bắc Kinh trước giữa tháng 12. năm 2014 phải trả lời đơn kiện dày 4000 trang của Phi Luật Tân. Theo đơn kiện Phi Luật Tân cho rằng đường lưỡi bò mà Trung Quốc đòi làm chủ quyền hoàn toàn không có cơ sở pháp lý theo luật pháp quốc tế.

Tuy nhiên, Reuters dẫn lời phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hồng Lỗi đã ngang nhiên tuyên bố rằng Trung Quốc không hề có ý định trả lời yêu cầu trên của tòa án quốc tế. Ông Hồng Lỗi nói rằng: “Chúng tôi không chấp nhận và sẽ không tham gia vụ kiện như thế”.

Vụ kiện Trung Quốc của Phi Luật Tân đang được dư luận quốc tế chú ý sát sao hơn kể từ khi Bắc Kinh hạ đặt phi pháp giàn khoan Hải Dương-981 (Haiyang Shiyou-981) vào vùng biển Việt Nam.

Về phần mình, Phi Luật Tân đã thu hút được sự ủng hộ của cộng đồng quốc tế khi nộp đơn kiện đường lưỡi bò của Trung Quốc vốn do Bắc Kinh đơn phương tuyên bố mà không dựa vào bất cứ cơ sở pháp lý nào.

Phát biểu tại thủ đô Phi Luật Tân hôm thứ Tư, Bộ trưởng Thương mại Mỹ Penny Pritzker đã xác nhận rằng Mỹ ủng hộ chính phủ Phi Luật Tân trong việc giải quyết tranh chấp với Trung Quốc bằng con đường pháp lý, đồng thời chỉ trích cách hành xử “khiêu khích và nguy hiểm” của Trung Quốc trong khu vực.

Việc Trung Quốc không dám đứng ra trước tòa án quốc tế để bảo vệ cho “đường lưỡi bò” phi lý của mình nhiều khả năng sẽ đẩy nhanh tiến trình vụ kiện, và phán quyết cuối cùng sẽ sớm được đưa ra. Nếu phán quyết này có lợi cho phía Phi Luật Tân, đây sẽ là một đòn ngoại giao giáng mạnh vào Trung Quốc, và sẽ là một chiến thắng vang dội cho Phi Luật Tân, ít nhất là về mặt tinh thần.

Tổng hợp