Tại Mỹ, trước khi công du Trung Cộng, Tổng thống Joe Biden có nói với Thủ tướng Úc Anthony Albanese là Úc phải tin vào Mỹ hơn Trung Cộng. Khi được báo chí hỏi Úc có tin Trung Cộng không, ông Biden nói: “Tin nhưng lời nói phải được chứng minh”.

Khi đến Bắc Kinh vào đầu tháng này, được Chủ tịch Tập Cận Bình đón tiếp quá nồng hậu, Thủ tướng Albanese vẫn lặp  câu thần chú của ông khi báo chí hỏi ông có tin Trung Cộng không. “Chúng ta hợp tác với Trung Cộng ở chỗ nào chúng ta có thể, bất đồng ở chỗ nào chúng ta phải bất đồng, và hợp tác vì lợi ích của quốc gia chúng ta”, ông Albanese nói.

Thứ Ba 14/11/2023, tàu chiến Trung Cộng tới gần người nhái hải quân Úc đang tìm cách tháo gỡ lưới cá mắc vào chân vịt tàu chiến Úc Toowoomba. Tàu Trung Cộng cho phát ra bên hông tàu của họ sóng siêu âm sonar kích động mạnh, làm người nhái Úc phải trồi lên, một người bị thương.

Sự kiện xảy ra một ngày trước khi Thủ tướng Albanese lên đường sang Mỹ dự thượng đỉnh APEC. Nhưng chỉ đến cuối tuần qua, khi hội nghị kết thúc, chính phủ Úc mới cho biết.

Tại sao trễ vậy? Phải chăng sợ báo chí Úc biết sớm, sẽ làm ầm lên, làm  Tập Cận Bình tức giận, toi công chính phủ Albanese đã tìm cách hâm nóng quan hệ song phương trong hơn một năm rưỡi qua từ ngày ông Albanese lên cầm quyền?

Bộ trưởng Quốc phòng Úc Richard Marles sau đó lên án hành động của tàu chiến Trung Cộng là không chuyên nghiệp. Nhưng người dân muốn biết ông Albanse có nói gì với Tập không? Có phản đối hành động hung hăn của hải quân Trung Cộng không?

Cho đến hôm qua, lần đầu tiên trả lời báo chí về vụ này, người ta mới được nghe Thủ tướng Úc lên án vụ này là “nguy hiểm” và “thiếu chuyên nghiệp”, đồng thời cho biết chính phủ của ông đã lên tiếng phản đối cách hành xử của tàu chiến Trung Cộng “thông qua tất cả các kênh thông thường”.

Nhưng ông Albanese đã từ chối cho biết liệu ông có đưa vụ tấn công bằng sonar liều lĩnh của tàu Trung Cộng nhắm vào các thợ lặn Úc, nói trực tiếp với Tập Cận Bình tại thượng đỉnh APEC không?

Ông Albanese hạ thấp tầm quan trọng của cuộc hội đàm với chủ tịch Trung Quốc tại hội nghị thượng đỉnh tuần trước.

“Khi tôi ở San Francisco, không có cuộc gặp song phương nào với Chủ tịch Tập, nơi bạn đưa ra thông tin về những sự kiện đã xảy ra (sic),” ông nói.

“Tôi không nói về những cuộc gặp riêng bên lề hay những cuộc thảo luận với bất kỳ nhà lãnh đạo thế giới nào.

“Đó là cách bạn giữ liên lạc cởi mở. Nhưng tôi có thể đảm bảo với bạn rằng chúng tôi đã nêu ra những vấn đề này theo cách thích hợp, rất rõ ràng, dứt khoát và không có sự hiểu lầm nào về quan điểm của Úc về vấn đề này.”

Phát ngôn viên đối lập quốc phòng, Dân biểu Andrew Hastie của đảng Tự do cho biết có vẻ như chính phủ đã thất bại trong bài kiểm tra quan trọng đối với mối quan hệ Trung Cộng mới được ổn định gần đây.

Ông Hastie nói: “Nếu ông Albanese nêu sự việc với ông Tập, thì ông ấy nên cho người dân Úc biết. Bởi vì tôi nghĩ có mối lo ngại sâu sắc rằng chúng tôi đang bị đối xử như những kẻ ngốc!”

​Trước sau Thủ tướng Albanese cũng phải nói rõ cho dân biết ông có nói thẳng với Tập Cận Bình không. Chớ vì chuyện buôn bán với Tàu mà đánh mất chủ quyền quốc gia khi nước khác tấn công binh sĩ mình một cách vô cớ.