Hoàng tế Philip, phu quân Nữ hoàng Anh Quốc, vừa tạ thế, thọ 99 tuổi, theo thông báo của Điện Buckingham.

Là sĩ quan hải quân Hoàng gia Anh, ông cưới Công chúa Elizabeth năm 1947, năm năm trước khi bà lên ngôi Nữ hoàng Anh.

Thông báo của Điện Buckingham Palace trưa 09/04/2021 nói: “Với sự đau buồn vô hạn, Nữ hoàng thông báo rằng người chồng yêu thương của bà, Ngài Hoàng tế Philip, Công tước Edinburgh, từ giã cõi đời trong sự bình yên sáng nay ở Lâu đài Windsor Castle.”

Vợ chồng nữ hoàng có bốn con, tám cháu nội ngoại và 10 chắt.

Cha Hoàng tế  Philip là Hoàng tử Andrew của Hy Lạp và Đan Mạch, con trai thứ của Vua George đệ nhất.

Mẹ ông, công chúa Alice of Battenberg, là con gái của ông hoàng Louis of Battenberg, người sau này trở thành Sir Louis Mountbatten, và là cháu gái của Nữ hoàng Victoria.

Sau cuộc đảo chính năm 1922, cha ông bị một tòa án cách mạng trục xuất khỏi Hy Lạp.

Một chiếc tàu chiến Anh được người cháu là Vua George V gửi đã đưa gia đình ông sang Pháp. Trong chuyến đi này cậu bé Philip được ngủ trên một chiếc cũi làm bằng chiếc hộp đựng trái cây.

Ông bắt đầu đi học ở Pháp nhưng khi lên bảy ông tới sống với họ hàng của mình là gia tộc Mountbatten ở Anh, nơi ông đi học cấp một ở Surrey, phía Nam London.

Vào thời gian này, mẹ ông được chẩn đoán bị bệnh tâm thần phân liệt và được đưa vào bệnh viện tâm thần. Ông rất ít khi gặp mẹ trong suốt thời thơ ấu.

Năm 1933, ông được gửi đến Schule Schloss Salem ở miền nam nước Đức, một trường do nhà giáo dục tiên phong Kurt Hahn thành lập. Nhưng chỉ vài tháng sau ông Kurt Hahn, là người Do Thái, đã bị buộc di tản vì Đức Quốc xã đàn áp.

Kurt Hahn chuyển đến Scotland để lập Trường Gordonstoun, và Hoàng tử Philip cũng chuyển tới đây sau hai học kỳ ở Đức.

Chế độ đào khắc nghiệt như quốc gia chiến binh Spartan thời cổ ở trường Gordonstoun tập trung rèn thể lực và ý chí lại là môi trường lý tưởng cho cậu thiếu niên sống xa cha mẹ và Philip cũng thấy phải hoàn toàn tự lập.

Khi chiến tranh thế giới thứ II đến gần, Philip quyết định đi theo binh nghiệp. Ông muốn gia nhập Không quân Hoàng gia Anh, nhưng gia đình bên mẹ ông có truyền thống hải quân nên Philip đã làm thiếu sinh quân Trường Cao đẳng Hải quân Hoàng gia tại Dartmouth.

Trong khi học tại đó, ông được giao nhiệm vụ hướng dẫn và trợ giúp hai công chúa trẻ, Elizabeth và Margaret, trong một lần Vua George VI và Nữ hoàng Elizabeth tới thăm trường.

Những người chứng kiến sự việc nói rằng Philip đã thể hiện hết mình và cuộc gặp gỡ đó đã gây ấn tượng sâu sắc với công chúa Elizabeth khi đó mới 13 tuổi.

Philip nhanh chóng chứng minh khả năng xuất chúng của mình.

Ông vượt lên, đứng đầu cả lớp trong tháng Giêng 1940 và lần đầu tiên tham dự hoạt động hải quân trên Ấn Độ Dương.

Ông chuyển sang phục vụ trên chiến hạm HMS Valiant thuộc hạm đội Địa Trung Hải, đơn vị ông đã góp mặt trong trận thủy chiến Cape Matapan hồi năm 1941.

Là sỹ quan phụ trách hệ thống đèn quét của chiến hạm, ông giữ một vai trò quan trọng trong cuộc chiến ban đêm mang tính quyết định này.

Đến tháng 10/1942, ông được phong hàm thiếu tá, thuộc lớp trẻ nhất của Hải quân Hoàng gia Anh, phục vụ trên tàu khu trục HMS Wallace.

Trong thời gian này, ông và nàng công chúa trẻ Elizabeth đã trao gửi thư từ và có một số dịp ông được mời tới nghỉ với Hoàng gia.

Đám cưới của họ diễn ra năm năm trước khi vua cha tạ thế và công chúa trưởng Elizabeth lên ngôi trị vị nước Anh.

(Theo BBC Tiếng Việt)