Mỹ tuần này loan báo sẽ chia sẻ thêm 20 triệu liều vaccine virus corona với các nước khác, ngoài 60 triệu liều đã cam kết trước đây. Thắc mắc cần giải đáp: những nước nào sẽ được nhận món quà này?

Điều phối viên của Bộ Ngoại giao Mỹ phụ trách Đáp ứng COVID Toàn cầu, Gayle Smith, không trả lời thẳng câu hỏi này hôm 19/5 tại một hội nghị trực tuyến dù bị hỏi dồn nhiều lần bởi các phóng viên từ vùng Ca-ri-bê, Ấn Độ, Brazil, châu Phi, Đông Á, và Liên hiệp châu Âu.

Tuy nhiên, bà Smith nhấn mạnh là Mỹ đang làm việc chặt chẽ với chương trình COVAX toàn cầu để quyết định nơi nào cần vaccine nhất, và làm thế nào vaccine được phân phối bình đẳng.

“Chúng tôi chưa có quyết định về việc phân phối,” bà lặp đi lặp lại nhiều lần. “Chúng tôi sẽ có thông tin cho quý vị trong thời gian gần. Điều chúng tôi đang làm là xem xét từng khu vực trên thế giới và chúng tôi nhận thấy rõ ràng về tình trạng cực kỳ thiếu vaccine tại lục địa châu Phi.”

Các chuyên gia y tế tại Liên hiệp quốc ước lượng trong 1,4 tỉ liều đã được sử dụng trên toàn thế giới, chỉ có 24 triệu liều đến với châu Phi-nghĩa là chưa tới 2%.

Bà Smith cũng nhấn mạnh rằng dù các đối thủ hàng đầu của Mỹ là Trung Quốc và Nga đang tăng cường trao tặng vaccine của họ trên toàn thế giới, động thái này của Mỹ không phải là ‘ngoại giao vaccine.’ Bà nhắc đi nhắc lại Mỹ sẽ phân phối vaccine dựa trên nhu cầu chứ không nhằm tạo thiện cảm.

“Về ngoại giao vaccine, theo tôi, điều hết sức quan trọng ở đây, vaccine là công cụ dành cho y tế công cộng,” bà nói. “Vaccine là phương tiện để chấm dứt đại dịch này. Chúng tôi không xem vaccine cũng như không dùng vaccine làm phương tiện để gây ảnh hưởng hay tạo áp lực. Và quyết định của chúng tôi sẽ căn cứ trên nhu cầu, dữ liệu y tế công cộng và, xin nhắc lại lần nữa, dựa trên sự hợp tác với các đối tác chính trong đó có COVAX.”

Bà Smith lưu ý Mỹ là nước tặng vaccine lớn nhất cho COVAX và thúc đẩy các nước giàu khác tăng cường đóng góp. Bà cũng cho biết việc trao tặng vaccine sẽ kèm theo đầu tư vào các địa điểm sản xuất vaccine trên toàn thế giới, và sự trợ giúp của Mỹ để cải thiện việc tiếp cận điều trị và xét nghiệm của các nước khác.

Loan báo việc trao tặng vaccine đầu tuần này, Tổng thống Joe Biden giải thích: “Có nhiều bàn tán về ảnh hưởng của Nga và Trung Quốc trên thế giới bằng vaccine,” “chúng ta muốn lãnh đạo thế giới bằng những giá trị của chúng ta, với sự minh họa về sáng kiến, thực tâm và sự đứng đắn của người dân Mỹ. Cũng như Thế chiến thứ Hai, nước Mỹ là kho vũ khí của dân chủ, thì trong cuộc chiến chống đại dịch COVID-19, đất nước của chúng ta là kho vaccine cho toàn thế giới.”