Thống đốc Eric Holcomb tiểu bang Indiana trở thành nhà lãnh đạo mới nhất của Hoa Kỳ đến thăm Đài Loan (ĐL) sau chuyến viếng thăm đầu tháng này của bà Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi và tuần trước của phái đoàn quốc hội do Thượng nghị sĩ Dân chủ Ed Markey dẫn đầu. Từ trả đũa bằng cuộc tập trận đạn thật huy động hải quân và không quân,  bắn 11 trái hỏa tiễn xuyên qua không phận ĐL tới vùng biển đặc quyền kinh tế của Nhật là biến cố chưa từng có sau chuyến Đài du chưa tới một ngày của bà Pelosi, đến tập trận xìu xìu đối với phái đoàn 5 người của quốc hội Mỹ, thì chuyến đi ĐL của ông thống đốc Indiana bị Hoàn cầu Thời báo dọa bóng gió là chuyện trở nên bình thường. Vì Tập Cận Bình không dám phát động chiến tranh khi chưa đến ngày họp đại hội đảng vào tháng 11 tới để bầu ông làm thêm nhiệm kỳ thứ ba.

Thật vậy, các chuyên gia an ninh, tình báo Mỹ cũng như Ngũ Giác Đài vẫn giữ nguyên các tuyên bố trước đây là Bắc Kinh sẽ không tìm cách đánh chiếm Đài Loan trong vòng hai năm tới. Tại sao? Vì chưa đủ sức và sợ một đại bại sẽ đưa Trung Cộng (TC) trở lại tình trạng của nửa thế kỷ trước, một TC nghèo, kiệt quệ vì chiến tranh hơn là một nền kinh tế thứ hai của thế giới như hiện nay.

Không thể phủ nhận TC hiện có một lực lượng hải quân lớn nhất thế giới, qua mặt Hoa Kỳ về số lượng tàu chiến nhưng về phẩm chất thì vẫn còn thua xa, nhất là tàu ngầm nguyên tử và hàng không mẫu hạm. Các nhà chiến lược tin rằng, nếu có trận chiến xảy ra giữa TC và ĐL, Bắc Kinh sẽ không dùng hải quân vì các tàu chiến hay tàu đổ bộ sẽ bị tiêu diệt trước khi tiến đến đất liền. Đổ bộ lên ĐL không thể nào giống đổ bộ lên Normandie ở Pháp của đồng minh vào cuối Đệ nhị Thế chiến để đánh Đức Quốc Xã.  Sự thiệt hại ở Eo biển ĐL sẽ không thể tưởng tượng được dù khoảng cách rộng chừng 180 cây số, khác với chiến thuật dùng bộ binh của Nga tràn qua biên giới tấn công Ukraine hiện nay. Do đó, Bắc Kinh sẽ chọn chiến lược đánh ĐL bằng không quân và bằng hỏa tiễn. Chiến lược này chỉ tàn phá chứ không thể chiếm ĐL, bởi muốn bình định phải cần có bộ binh.

Nhưng lo sợ khác của Tập Cận Bình là nếu đánh mà không thắng thì sự nghiệp của ông ta sẽ chấm dứt và đảng cộng sản cũng sẽ không còn tồn tại, như Liên Xô trước đây.  Điều này được minh họa qua cuộc chiến tranh giả định được Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế CSIS lý giải qua một bài viết được đăng ở trang 14 số báo tuần này. Cho nên, không lạ gì  khi Đại sứ Xiao Qian của TC lại tiếp tục hăm dọa Úc và các đồng minh chớ can dự vào vấn đề ĐL dù Xiao ta thán Bắc Kinh đã kiên nhẫn chờ đợi ĐL tự nguyện về với “đất mẹ” đã hơn 70 năm. Nói như vậy, có nghĩa ông và đảng Cộng sản Trung Quốc sẽ vẫn phải kiên nhẫn chờ đợi cho đến khi không còn chịu đựng hay chiến tranh sẽ xảy ra do sự vô tình hay tính toán sai bởi hành động hù dọa đi trật đường.

Và một yếu tố quan trọng khác là sự quyết tâm của người dân ĐL. Đại sứ Xiao nói rằng đa số người dân Đài Loan là người Trung Hoa (Hán) nhưng thật ra một cuộc thăm dò của Taiwan Braintrust năm 2015  cho biết có đến 90% người đảo quốc nghĩ rằng họ là người Đài Loan (Taiwanese) hơn là người Trung Hoa/ Hán (Chinese). Xiao cũng ba xạo nói đa số người đảo Đài Loan đều muốn trở về với “đất mẹ” nhưng cuộc thăm dò của Taiwanese Public opinion Foundation năm 2020 cho thấy chỉ có 12.5% muốn thống nhất trong khi 54% muốn độc lập và 23.4% muốn giữ nguyên trạng hiện có. Trong cuộc họp báo tại Câu lạc bộ Báo chí Quốc gia Úc ở Canberra mới đây, Đại sứ Xiao cho rằng một khi thống nhất, người Đài Loan sẽ được học tập để hiểu biết về chế độ xã hội chủ nghĩa của Trung Cộng và thừa nhận đó là một hình thức cải tạo (re-education). Người Đài Loan đã nghe nhiều về các trại cải tạo người Ngô Duy Nhĩ ở Tân Cương.  Họ cũng đã được tai nghe mắt thấy người Hồng Kông dưới chính sách “một quốc gia hai hệ thống” hiện nay mà Bắc Kinh hứa với họ.

Cho nên, chiến tranh TC– ĐL rất ít có cơ hội xảy ra trong vòng hai năm tới. Và người ĐL sẽ không chấp nhận “thống nhất” trừ khi bị xâm chiếm, nhưng đó là chuyện khác.

(Xã luận báo giấy TVTS số 1900 phát hành ngày 24.8.2022)