Năm 2022 sắp chấm dứt. TVTS điểm lại một số biến động đau thương, đầy nguy hiểm và khó khăn mà tác nhân gây ra là những nhà lãnh đạo độc tài cộng sản, quốc gia và tôn giáo quá khích, đứng đầu là Nga, Trung Cộng và Iran.

Đầu tiên là chuyến dự lễ kết thúc Thế Vân hội Mùa Đông tại Bắc Kinh vào ngày 20/2 trong đó Chủ tịch Tập Cận Bình cam kết với Tổng thống Nga Vladimir Putin rằng Trung Cộng sẽ có một quan hệ không giới hạn với Nga. Bốn ngày sau, Nga ồ ạt tràn sang biên giới Ukraine gây một cuộc chiến thảm khốc kéo dài tới 10 tháng nhưng bất phân thắng bại. Nga tuyên bố sát nhập bốn vùng lãnh thổ của Ukraine qua cái gọi là trưng cầu dân ý nhưng chỉ tháng sau đã phải cuốn gói chạy khỏi một số thành phố đã chiếm đóng. Bây giờ Putin chỉ bắn hỏa tiễn tầm xa và dùng máy bay không người lái tấn công bừa bãi vào khu dân cư, làm cho người vô tội chết, bị thương và sống trong cảnh không có điện và sưởi ấm mùa đông.  Các nước tây phương và ngay cả Liên hiệp quốc coi  đấy là “tội phạm chiến tranh”.

Tổng thống Volodymyr Zelensky và dân Ukraine đã chiến đấu kiên cường, anh dũng khiến thế giới khâm phục và tây phương vẫn tiếp tục hỗ trợ tiền bạc, vũ khí và huấn luyện binh sĩ Ukraine cho đến khi Nga chấp nhận thương lượng trên căn bản trả lại lãnh thổ đã chiếm cho Ukraine. Nhưng nhà độc tài Putin là người có đầu óc quốc gia quá khích do đó không chịu nhượng bộ và nhiều lần đe dọa dùng đến  vũ khí nguyên tử bởi với biết bao hỏa tiễn, máy bay, xe tăng tối tân nhưng ông ta đã không chiếm được Ukraine vài ngày như ông ta nghĩ.

Hành động của Putin đã khiến Tập Cận Bình thử nước cờ bằng cách bắn hỏa tiễn qua eo biển Đài Loan  bay sang vùng biển của Nhật và bao vây đảo quốc Đài Loan trong mấy ngày để phản đối Đài Loan tiếp đón bà Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi sang thăm Đài Loan vào đầu tháng 8. Đến nay, sự căng thẳng có giảm vì nhiều lý do nhưng mục tiêu sát nhập vẫn ám ảnh “hoàng đế” Tập Cận Bình.

Cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ tại Mỹ đã làm cựu Tổng thống Donald Trump hầu như tiêu tan tham vọng trở lại Tòa Bạch Ốc lần thứ hai. Cộng hòa đã không chiếm đa số cả hai viện nên Tổng thống Joe Biden được thêm uy tín và có thể thương lượng để thông qua ngân sách, dự luật bởi Cộng hòa chỉ thắng sít sao ở Hạ viện.

Tại Úc, cuộc bầu cử liên bang đã chấm dứt chín năm cầm quyền của Liên minh. Thủ tướng Anthony Albanese tuy mềm dẻo và có vẻ “hiền” nhưng ông đã chứng tỏ thành công trong việc đương đầu và nối lại quan hệ ngoại giao Trung-Úc sau ba năm cô lập giữa các nhà lãnh đạo. Chính phủ của ông Albanese đã thành công trong việc lôi kéo các nước Thái Bình dương xích gần Úc hơn nữa qua những chuyến thăm của Ngoại trưởng Penny Wong và tuần qua đã ký hiệp ước an ninh với Cộng hòa Vanuatu. Hiệp ước AUKUS  rất có cơ hội sẽ trở thành JAUKUS với sự  tham dự của Nhật và Úc chắc chắn sẽ có tàu ngầm nguyên tử tối tân nhất của Mỹ (hay của Anh) và sẽ được Mỹ bảo đảm không có chỗ trống khi các tàu ngầm lớp Collins về hưu.

Trong khi đó tại Iran, quốc gia Hồi giáo cực đoan được lãnh đạo bởi những giáo chủ Ayatollah như Ali Khamenei đã đàn áp dã man người dân sau vụ dân chúng biểu tình do cô Jina Amini không mang khăn trùm đầu đúng cách bị “cảnh sát đạo đức” bắt giam vào tháng 9 và đã chết trong tù (như tình trạng ở Việt Nam). Đến nay ít ra đã có hơn 200 người chết. Vừa qua, thanh niên Majidreza Rahnavard, 23 tuổi, đã bị treo cổ công khai sau 23 ngày bị bắt với cáo buộc đâm chết hai thành viên lực lượng tình nguyện Basij của nhà nước.

Việt Nam cũng thế, tình hình đàn áp nhân quyền và tôn giáo trở nên tồi tệ hơn khiến Bộ Ngoại giao Mỹ đưa Việt Nam vào danh sách cần quan tâm đặc biệt về tôn giáo.

Thế giới bất ổn, đói lạnh, đời sống khó khăn vì thiên tai và chiến tranh. Chỉ có trận đấu giải World Cup mang lại cho 1.5 tỉ người theo dõi có được niềm vui chốc lát, đặc biệt qua trận chung kết giữa Pháp và Argentina. Nhưng biết đâu sẽ có niềm vui bất ngờ? Chúng ta hãy cầu nguyện với đấng tối cao mang hòa bình cho nhân loại.

Chúc quý độc giả một Năm mới an khang, hạnh phúc và thịnh vượng.

TiVi Tuần-san

Melbourne ngày31/12/2022