Bước sang tuần thứ hai của phong tỏa cấp độ ba ở Melbourne và Mitchel Shire, số ca nhiễm bệnh vẫn gia tăng, và mỗi ngày lại có thêm những sinh mạng mất đi. Các cuộc tranh luận vẫn đang diễn ra, về việc chúng ta nên tiếp tục một chiến lược kìm hãm mạnh mẽ – hay là loại bỏ hoàn toàn coronavirus trên nước Úc?  Việc loại bỏ hoàn toàn virus trên lãnh thổ rõ ràng là điều không thực tế, bởi miễn là thế giới chưa loại bỏ hoàn toàn được nó, chưa có vaccine ngừa bệnh, vẫn còn người dân trở về hay tới Úc từ nước ngoài, thì vẫn sẽ luôn có các trường hợp nhiễm bệnh mới. Thế nhưng, vấn đề của cuộc tranh luận thực chất không nằm ở sự hiện diện của virus tại Úc, mà ở việc có nên hướng đến một chiến lược quyết liệt để làm sạch hoàn toàn lây nhiễm trong cộng đồng hay không – thì câu trả lời là có.

Đã hơn bốn tháng kể từ khi người dân phải bắt đầu sống dưới một loại các hạn chế, tập làm quen với một lề lối sinh hoạt mới. Bao nhiêu người hàng tháng trời chưa được gặp ba mẹ vì ở khác tiểu bang? Bao nhiêu người rơi vào cảnh cô đơn bí bức, thậm chí đối mặt với các bệnh lý tâm thần? Bao nhiêu doanh nghiệp, tiểu thương trên bờ vực phá sản? Chiến lược cầm cự đồng nghĩa với việc chúng ta vẫn để virus luồn lách đâu đó trong cộng đồng, vẫn để người dân sống với các quy định khắt khe, và đối với không ít người đó là một cuộc sống ‘lay lắt’. Bất chấp điều đó, chỉ cần một đốm lửa nhỏ sẽ có thể thổi lên một đợt bùng phát lớn – như chính lần này, để rồi sẽ lại tiếp tục phong tỏa, lại đóng cửa trường học, những nơi giải trí,… Đó là một vòng tròn không lối ra mà chúng ta không thể cho phép lặp lại.

Victoria giờ cũng đã ở trong thời gian phong tỏa 6 tuần, những thiệt hại cũng đã phải hứng chịu, và do đó chính phủ tiểu bang cần tận dụng thời gian này làm tất cả những gì có thể để loại bỏ hoàn toàn sự lây lan trong cộng đồng. Để quãng thời gian chịu đựng của người dân không trở nên vô ích.

Cách tiếp cận ban đầu của Úc đối với virus Vũ Hán là kiềm chế, bởi chúng ta chưa hiểu rõ về virus này, và chưa thực sự tin vào khả năng lây lan quá dễ dàng và nhanh chóng của nó. Nhiều người nghĩ rằng, hay hy vọng rằng chúng ta có thể sống song song với nó trong ôn hòa. Nhưng thực tế đã chứng minh là không thể. Một khi ta cho nó cơ hội, nó sẽ lộng hành không thể cản phá. Nó có thể cướp đi tính mạng của người già cả, đau yếu, nhưng đồng thời nó cũng có thể để lại những tổn thương dài hạn đối với sức khỏe của những người trẻ nhiễm bệnh. Trong những ngày qua, mỗi ngày Victoria ghi nhận thêm 300 đến hơn 400 ca nhiễm bệnh mới. Theo mô hình do Viện Nghiên cứu Grattan đưa ra, số ca bệnh mới trong một ngày phải tăng gấp 4 lần mức hiện tại thì các bệnh viện mới trở nên đầy hoặc quá tải. Điều đó giúp chúng ta phần nào nhẹ nhõm, biết rằng các cơ sở y tế đủ sức để đối phó với tình trạng hiện tại hoặc tình huống tồi tệ hơn. Nhưng nó không đưa đến một sự bảo đảm chắc chắn. Chỉ mười ngày trước, con số ca nhiễm tăng trong ngày chỉ ở 134, vậy mà chưa đầy 2 tuần sau đó, có ngày đã lên tới trên 400 ca bệnh mới.

Dẫu biết những sai lầm của chính phủ tiểu bang Victoria trong việc quản lý hệ thống kiểm dịch tại khách sạn và lần dấu tiếp xúc là nguyên nhân chính dẫn đến đợt bùng phát bệnh lần này. Dù gì nó cũng đã xẩy ra, và giờ là lúc để giới hữu trách sửa sai thành đúng. Việc áp dụng trở lại lệnh phong tỏa là điều cần thiết, và cuối cùng Thủ hiến Andrews cũng đã yêu cầu đeo khẩu trang bắt buộc khi đi ra đường. Điều đó, cùng với các nỗ lực quyết liệt xét nghiệm, truy dấu và cách ly, cho chúng ta hy vọng sẽ loại bỏ được lây lan virus trong cộng đồng.

Một mẫu phác đồ do Giáo sư Dịch tễ Tony Blakely và nhóm nghiên cứu của ông chỉ ra Victoria có 80% khả năng loại bỏ được virus trong 6 tuần phong tỏa, nếu đóng cửa trường học, giới hạn khái niệm nhân viên thiết yếu, và đeo khẩu trang bắt buộc. Chúng ta đã thấy thành công trong việc loại bỏ hoàn toàn lây nhiễm trong cộng đồng ở New Zealand, Đài Loan, và các tiểu bang, lãnh thổ khác của Úc. Tại sao Victoria không thể?

(Trích từ báo in TVTS số 1791 phát hành ngày 22.07.2020)