Người dân sắp hàng, quỳ viếng linh cữu vợ chồng tổng thống Ba Lan. Photo courtesy AFP

Linh cữu hai vợ chồng Tổng thống Ba Lan –ông Lech Kaczynksi và vợ là Maria hôm nay đã được quàn  tại dinh tổng thống để dân chúng đến viếng trước khi sẽ được an táng vào Chủ Nhật này. Tổng thống Ba Lan cùng đoàn tùy tùng cao cấp gồm tất cả 96 người đã thiệt mạng trong tai nạn phi cơ vào Thứ Bảy tuần rồi.

Đoàn người nối đuôi dài hơn một cây số để nhìn lần cuối cùng vị tổng thống 60 tuổi của họ. Có người phải đợi hơn 4 tiếng. Trong những quan khách đến viếng hôm nay, người ta thấy có Thủ tướng Donald Tusk và cựu Tổng thống Walesa.

Tổng thống cùng phái đoàn gồm các nhân vật cao cấp trong chính phủ và quân đội đang trên đường đến thị trấn Katyn để dự lễ kỷ niệm 70 năm hàng chục ngàn binh sĩ Ba Lan bị mật vụ Liên Xô giết trong Đệ nhị Thế chiến.

Cùng đi với tổng thống có tổng thống phu nhân, tổng tư lệnh quân đội, thống đốc ngân hàng, thứ trưởng ngoại giao và nhiều nhân vật cao cấp trong chính phủ. Đặc biệt có nhiều tướng lãnh trong phái đoàn này.

Vợ chồng Tổng thống Lech Kaczynski. Photo courtesy Alik Keplicz/AP

Không một ai sống sót. Đây là sự mất mát lớn lao vì hầu như  toàn bộ đầu não của quân đội đều tử nạn. Sau tai nạn này, chính phủ Ba Lan đang tính đến chuyện trong tương lai sẽ không để các nhân vật cao cấp trong trong phái đoàn chính phủ và quân đội cùng đi chung trong một chuyến máy bay.

Điều tra sơ khởi cho rằng máy bay bị tai nạn do thời tiết xấu và sai sót của phi công. Đài kiểm soát không lưu nói họ đã yêu cầu phi công Ba Lan 3 lần chớ đáp xuống vì sương mù quá dày mà nên đổi hướng đến một phi trường khác nhưng phi công đã không tuân lệnh. Cũng có tin là do hai bên bất đồng ngôn ngữ, tuy nhiên bên phía Ba Lan nói phi công của họ thành thạo Nga ngữ.

Các nhân chứng cho hay họ thấy máy bay đụng vào cây cối vào rơi xuống đất, bốc cháy.

Người ta đang chờ cuộc điều tra hộp đen để xem Tổng thống Kaczynski có ra lệnh cho phi công phải đáp xuống phi trường gần thành phố Smolensk này không, vì trong quá khứ tổng thống Ba Lan đã có lần yêu cầu đáp xuống phi trường ở nước Georgia trong khi nước này đang đánh nhau với quân đội Nga.

Tổng thống Lech Kaczynski là một khuôn mặt gây tranh luận do ông là một con người Công giáo rất bảo thủ. Ông lên làm tổng thống năm 2005 và năm sau em trai song sinh của ông là Jaroslaw lên làm thủ tướng. Cả hai anh em cùng nắm những chức vụ cao nhất nước.

Tổng thống Lech Kaczynski (trái) và người em song sinh Jaroslaw khi đang còn làm thủ tướng. Photo courtesy telegraph.co.uk

Sau cái chết của tổng thống, chủ tịch quốc hội Bronislaw Komorowski lên làm tổng thống lâm thời. Em song sinh của tổng thống hiện là thủ lãnh đối lập tại quốc hội. Người ta tin rằng cả hai ông này và đương kim Thủ tướng Donald Tusk sẽ ra tranh cử tổng thống trong cuộc bầu cử sắp tới.

Tổng thống Mỹ Barack Obama, Tổng thống Pháp Nicolas Sarkozy sẽ đến sự tang lễ. Tổng thống Nga Dmitry Medvedev nghe nói có thể đến dự.

Tổng thống Lech Kaczynski sẽ được chôn ở thành phố Kraslow nơi an nghỉ của các vua chúa Ba Lan và những khuôn mặt lớn trong lịch sử nước này.

Một điều bất thường, hôm nay có hàng trăm người đến biểu tình ở thành phố Kraslow, nói rằng không thể coi ông Kaczynski ngang hàng với các vị vua được.

Thứ Tư hôm nay thi hài 30 nạn nhân người Ba Lan đầu tiên sẽ được đưa về nước. Cũng trong ngày hôm nay, thi hài của bà Maria Kaczynski đã đươc đưa về đặt song song bên quan tài của chồng đã được đưa về nước vào tối Thứ Bảy.

Cái chết của tổng thống Ba Lan và đoàn tùy tùng cao cấp là một cú sốc lớn đối với dân tộc Ba Lan, chính trong cái ngày họ tưởng niệm cái chết đau thương của binh sĩ Ba Lan  dưới thời Stalin, cũng tại Katyn, nước Nga ngày nay.