Ngoại trưởng Nhật Fumio Kishida (trái) trong một lần trò chuyện với người đồng
cấp Lào Thongloun Sisoulith tại Naypyidaw, Miến Điện. Photo Courtesy: Getty

Trước đó, bản tin ngày 4.5 trên hãng tin Kyodo của Nhật viết: “Ngoại trưởng Nhật Bản Fumio Kishida đã nhất trí với người đồng cấp Lào Saleumxay Kommasith rằng điều quan trọng là giải quyết một cách hòa bình, dựa trên luật pháp quốc tếcác tranh chấp ở Biển Đông– nơi Bắc Kinh đang gia tăng sự hiện diện quân sự của mình.

Trong cuộc hội đàm tại thủ đô Lào, ông Kishida bày tỏ hi vọng rằng Lào, với cương vị là Chủ tịch luân phiên của ASEAN năm nay, sẽ phát huy vai trò lãnh đạo để ASEAN có thể gửi một thông điệp mạnh mẽ về vấn đề Biển Đông”.

Ngoại trưởng Fumio Kishida đã thăm Lào từ ngày 4 -5.5 và đã có buổi hội đàm với Ngoại trưởng Saleumxay Kommasith, cũng như hội kiến Thủ tướng Lào Thongloun Sisoulith. Sau đó ông Kishida đã đến Việt Nam – điểm dừng chân cuối cùng trong chuyến công du kéo dài 8 ngày của ông gồm Trung Quốc, Thái Lan, Miến Điện, Lào và Việt Nam.

Giới quan sát nhận định, qua chuyến công du nói trên của Ngoại trưởng Kishida, Nhật Bản càng thể hiện rõ sự quan tâm của Tokyo đối vớivấn đề Biển Đông, cũng như sự nỗ lực đóng vai trò chủ động, tích cực hơn của họ trong các vấn đề khu vực.

Cần nhắc lại là trước khi ông Kishida đến Thái Lan và phát biểu nhấn mạnh các nước ASEAN cần đoàn kết để đối phó với những hành động của Trung Quốc ở Biển Đông; hay khẳng định ở Campuchia, Lào rằng về sự cần thiết phải giải quyết các tranh chấp ở Biển Đông một cách hòa bình, dựa trên luật pháp quốc tế, thì Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị đã có chuyến công du Campuchia, Lào và Brunei, đồng thời thông báo đạt được thỏa thuận riêng với các nước này về tranh chấp ở Biển Đông, theo đó các bên đã nhất trí là tranh chấp phải được giải quyết giữa các bên liên quan trực tiếp, “người ngoài” không nên can thiệp.

Do đó,sự khẳng định manh mẽ của Ngoại trưởng Nhật Bản về tầm quan trọng của luật pháp quốc tế và một ASEAN thống nhất để giải quyết cáctranh chấp lãnh thổ ở Biển Đôngcó thể hiểu như là một nỗ lực của Tokyo nhằm đáp trả với kế hoạch “chia rẽ ASEAN” của Trung Quốc, cũng như tuyên bố của ông Vương Nghị.

Không rõ Trung Quốc đã xác thực với Bộ Ngoại giao Lào những gì và như thế nào để mà tố bản tin của Kyodo là bịa đặt, nhưng có thể thấy rõ sự khó chịu ra mặt của Bắc Kinh khi mà chỉ có một số ít ỏi quốc gia ủng hộ quan điểm bất cần và bất tuân luật pháp quốc tế của họ khi giải quyết các vấn đề tranh chấp trên Biển Đông – một kiểu hành xử đi ngược với xu thế văn minh của thời đại.

Nếu bản tin của Kyodo viết sai thì có lẽ người “nhảy dựng” lên đầu tiên phải là Lào,chứ không phải là Trung Quốc. Lào chắc phải phản ứng như Fiji khi bị BắcKinh tung tin rằng: “Hai nước (Fiji và Trung Quốc)kêu gọi các bên liên quan trực tiếp giải quyết các tranh chấp về chủ quyền lãnh thổ, quyền hàng hải và lợi ích thông qua sự tham vấn và thương thảo phù hợp với các thỏa thuận song phương và Tuyên bố về cách ứng xử của các bên ở biển Đông (DOC)”.

Sự bịa đặt của Trung Quốc đã khiến đảo quốc Nam Thái Bình Dương này ngay hôm sau phải ra thông cáo khẳng định không có chuyện nước này ủng hộlập trường của Trung Quốc về vấn đề Biển Đông, đồng thời nói rõ Fiji ủng hộ việc tuân thủ nghiêm ngặt và thực thi luật quốc tế, đồng thời kêu gọi các bên liên quan giải quyết tranh chấp thông qua các biện pháp hòa bình theo luật pháp quốc tế.

Theo Petrotimes