Tổng thống Joe Biden ngày 20/1 sẽ ngay lập tức ấn định lại việc đáp ứng của Mỹ đối với cuộc khủng hoảng COVID-19 khi ông vào Tòa Bạch Ốc sau khi tuyên thệ nhậm chức để lãnh đạo đất nước đối phó với cuộc khủng hoảng về y tế công cộng tệ hại nhất trong hơn một thế kỷ.

Trong khuôn khổ của những hành động hành pháp sâu rộng, ông Biden sẽ ra lệnh cho tất cả nhân viên liên bang mang khẩu trang và buộc mọi người phải che mặt trên các cơ sở của liên bang. Ông sẽ thành lập một văn phòng mới tại Tòa Bạch Ốc để phối hợp đáp ứng với virus corona và ngưng việc Mỹ rút ra khỏi Tổ chức Y tế Thế giới, một tiến trình cựu Tổng thống Donald Trump đã khởi động.

Các sắc lệnh sẽ hoàn tất lời hứa trong cuộc vận động tranh cử của ông Biden là cứu trợ COVID-19 là ưu tiên hàng đầu và sẽ đánh dấu một khác biệt sâu sắc đối với việc đáp ứng đại dịch của chính quyền ông Trump, mà các chỉ trích cho rằng không hiệu quả, không phối hợp và ít nhất chịu trách nhiệm một phần về cái chết của hơn 400.000 người Mỹ.

Vài phút sau khi ông Biden tuyên thệ nhậm chức trong một buổi lễ được tổ chức đơn giản không như những lễ tuyên thệ nhậm chức khác trong lịch sử nước Mỹ, ông yêu cầu các người dự lễ dành một phút mặc niệm cho 400.000 người Mỹ chết vì COVID-19.

“Chúng ta đang bước vào giai đoạn có thể nói là khó khăn nhất và chết chóc nhất của virus và phải đặt ra bên cạnh chính trị và cuối cùng phải đối mặt với đại dịch này trong vị thế là một quốc gia đoàn kết,” ông Biden nói.

Ông đọc bài diễn văn nhậm chức khi nhìn ra ngoài một rừng cờ tại Quảng trường Quốc gia thay vì nhìn vào đám đông thường lệ tại một buổi lễ nhậm chức vì người Mỹ được yêu cầu ở nhà để tránh nguy cơ lây nhiễm.

Ông Biden cũng mong muốn bổ nhiệm ngay một quyền Tổng Y sĩ, sớm nhất vào ngày 20/1, một người quen thuộc với quyết định nói với đài MSNBC, sau khi ông Jerome Adams người được ông Trump bổ nhiệm từ chức.

Những quyết định hành pháp của ông Biden, đặc biệt là bắt buộc mang khẩu trang, là nhằm làm gương cho các quan chức tiểu bang và địa phương kìm chế virus, vốn đã làm tổn hại nền kinh tế Mỹ.

Mỹ đã báo cáo gần 200.000 ca mới COVID-19 và 3.000 người chết mỗi ngày trên căn bản trung bình bảy ngày, theo như dữ liệu của Reuters. Tính đến ngày 20/1 có hơn 123.000 người Mỹ nhập viện vì COVID-19.

Các nhà khoa học và các chuyên gia y tế công cộng nói khẩu trang có thể giúp ngăn ngừa sự lây lan của virus corona chủng mới lây nhiễm cao, nhưng việc che mặt đã trở thành một điểm nóng trong đời sống của người Mỹ phản ánh sự chia rẽ chính trị sâu sắc của đất nước này.

Ông Trump, bị nhiễm COVID-19 vào mùa thu vừa qua, đã cố ý không sử dụng khẩu trang hoàn toàn trừ tại một số ít sự kiện và tiếp tục tổ chức vận động tranh cử với đám đông người tham dự không mang khẩu trang trong khi chiến dịch tranh cử của ông Biden lúc đầu chỉ tổ chức trên mạng trước khi mở rộng sang những sự kiện có mang khẩu trang và giãn cách xã hội.

Có một số ít người mang khẩu trang khi ông Trump rời Washington vào sáng ngày 20/1.

Trong bài nói chuyện với đám đông tại căn cứ Andrews ở bang Maryland, ông Trump lại một lần nữa phác họa là chính quyền của ông là nạn nhân của virus và liệt kê một loạt thành tựu của ông như là giảm thuế, bãi bỏ các qui định và thị trường chứng khoán tăng, trước khi đề cập đến những người chết vì COVID-19.

“Chúng ta bị ảnh hưởng. Không ai đỗ lỗi cho chúng ta vì việc này. Toàn thế giới phải chịu đựng,” ông nói về sự thiệt hại kinh tế vì đại dịch. Sau đó ông ca ngợi sự phát triển của vaccine như là một “phép lạ” trước khi tưởng nhớ đến những người và gia đình bị ảnh hưởng vì virus.