Chính phủ Đài Loan nói hôm thứ Năm 23/9 rằng sẽ có “nguy cơ” đối với việc Đài Loan xin gia nhập Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) nếu Trung Quốc trở thành thành viên trước, xem đó như là một rào cản chính trị tiềm tàng.

Đài Loan chính thức nộp đơn xin gia nhập hôm 22/9, gần một tuần sau Trung Quốc, nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.

Đài Loan bị loại trừ khỏi nhiều cơ quan quốc tế vì Trung Quốc luôn khẳng định rằng hòn đảo này là một phần của “một nước Trung Quốc” chứ không phải là một quốc gia riêng biệt.

Trưởng đoàn đàm phán thương mại của Đài Loan John Deng nói với các phóng viên rằng Trung Quốc luôn cố gắng cản trở việc Đài Loan tham gia vào đời sống quốc tế.

“Như vậy, nếu Trung Quốc gia nhập trước, trường hợp Đài Loan xin làm thành viên chắc hẳn sẽ khá là rủi ro. Điều này khá rõ ràng”, ông nói.

Đài Loan lâu nay muốn giành được sự ủng hộ lớn hơn từ các nền dân chủ khác, kể cả trong quan hệ thương mại của hòn đảo.

Ông Deng chỉ ra rằng Đài Loan có một “chế độ” khác với Trung Quốc, bao gồm thực tế là Đài Loan có nền dân chủ, pháp quyền, luật lệ minh bạch và tôn trọng tài sản cá nhân.

Khi được hỏi về việc Đài Loan xin gia nhập CPTPP, Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Zhao Lijian (Triệu Lập Kiên) nhắc lại lập trường lâu nay rằng Đài Loan là một phần của Trung Quốc.

Ông Zhao nói: “Chúng tôi kiên quyết phản đối bất kỳ quốc gia nào có quan hệ chính thức với Đài Loan và phản đối việc Đài Loan gia nhập bất kỳ hiệp ước hoặc tổ chức chính thức nào”.

Cũng hôm 23/9, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Thị Thu Hằng nói Việt Nam sẵn sàng chia sẻ thông tin và kinh nghiệm với Trung Quốc khi nước này nỗ lực để trở thành thành viên của CPTPP.

Còn về việc Đài Loan nộp đơn xin gia nhập CPTPP, bà Hằng nói: “Việt Nam sẽ tham vấn với các thành viên khác của CPTPP về các hồ sơ xin tham gia hiệp định được nộp trong thời gian gần đây”.

Quan chức Deng của Đài Loan cho biết đảo này nộp đơn xin gia nhập CPTPP với cái tên mà họ sử dụng trong Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), đó là “Lãnh thổ Hải quan Riêng biệt gồm Đài Loan, Bành Hồ, Kim Môn và Mã Tổ”.

Đài Loan, một nhà sản xuất chất bán dẫn lớn, là thành viên của WTO và Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á-Thái Bình Dương (APEC).

“Tôi nhấn mạnh rằng Đài Loan là một quốc gia độc lập, có chủ quyền. Chúng tôi có tên riêng. Nhưng đối với các giao dịch thương mại, cái tên mà chúng tôi đã sử dụng trong nhiều năm là ít gây tranh cãi nhất”, ông Deng nói.

Trước năm 2017, 12 nước có ý định ký kết Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP), được coi là đối trọng kinh tế quan trọng đối với ảnh hưởng ngày càng tăng của Trung Quốc.

Nhưng TPP bị bỏ lửng vào đầu năm 2017 khi Tổng thống Mỹ lúc đó là Donald Trump rút Mỹ ra.

Khối này về sau đổi tên thành CPTPP, gồm có các thành viên là Việt Nam, Canada, Australia, Brunei, Chile, Nhật Bản, Malaysia, Mexico, New Zealand, Peru, và Singapore.