Tuần qua, báo chí Hà Lan dẫn lời Vua Willem-Alexander nói rằng ông “hoàn toàn bất ngờ” và “không hề biết lý do” vì sao chuyến thăm Việt Nam lại bị hoãn. Ông phát biểu vào thứ Sáu 15/3: “Đó là một điều hoàn toàn bất ngờ đối với chúng tôi vào sáng hôm qua [sáng thứ Năm]. Chúng tôi hy vọng chuyến thăm có thể tiếp tục vào dịp khác. Chúng tôi lấy làm tiếc và cũng xin gửi lời cảm ơn tới các nhân viên cũng như Đại sứ quán và Tổng lãnh sự quán tại Thành phố Hồ Chí Minh, những người đã làm việc cật lực cả ngày lẫn đêm trong nhiều tháng qua để chuẩn bị cho chuyến thăm này”.

Nhà vua nói rằng phải chờ xem lý do hoãn chuyến thăm là gì nhưng ông “tôn trọng” quyết định của Việt Nam “vì họ có thể có những lý do rất cấp bách trong nội bộ đất nước”.

Nay thì nhà vua đã rõ dù ông rất có thể tin những lời đồn đoán trong tuần qua.

Một ngày sau khi Ban Chấp Hành Trung Ương Đảng Cộng Sản Việt Nam đồng ý để chủ tịch nước Võ Văn Thưởng «thôi giữ các chức vụ», trong phiên họp bất thường hôm nay 21/03/2024, Quốc Hội Việt Nam đã chính thức chấp nhận cho ông Thưởng từ chức.

Theo báo chí trong nước, các đại biểu Quốc Hội đã thông qua nghị quyết miễn nhiệm chức vụ chủ tịch nước nhiệm kỳ 2021-2026 và đại biểu Quốc Hội Khóa 15 của ông Võ Văn Thưởng, sau khi «nghe trình bày báo cáo, tờ trình và ý kiến phát biểu của ông Võ Văn Thưởng.

Trong thông cáo hôm 20/03/2024, Văn Phòng Trung Ương Đảng giải thích, theo báo cáo của Ủy Ban Kiểm Tra Trung Ương và các cơ quan chức năng, ông Thưởng đã vi phạm  nhiều quy định của Đảng. « ảnh hưởng đến uy tín của Đảng, nhà nước và cá nhân ông ». Ý thức được điều đó, ông Võ Văn Thưởng đã  xin thôi giữ các chức vụ và nghỉ công tác .

Hãng tin Pháp AFP nhắc lại ông Võ Văn Thưởng, 53 tuổi, bị hạ bệ chỉ sau một năm giữ chức vụ chủ tịch nước vào lúc đang có nhiều biến động trên chính trường Việt Nam. Cách nay một năm, người tiền nhiệm của ông Thưởng là Nguyễn Xuân Phúc cũng đã buộc phải từ chức. rong những năm gần đây, nhiều bộ trưởng đã bị bắt giam vì cáo buộc tham nhũng.

Quốc Hội Việt Nam chỉ định phó chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân giữ chức quyền chủ tịch nước cho đến khi có người thay thế ông Thưởng.

Bà Võ Thị Ánh Xuân, 54 tuổi, cử nhân Sư phạm Hóa học, thạc sĩ chuyên ngành Quản lý công, quê huyện Tịnh Biên, tỉnh An Giang. Bà là Ủy viên Trung ương Đảng hai khóa 12, 13 (khóa 11 dự khuyết); đại biểu Quốc hội khóa 14, 15.

Bà Xuân xuất thân là giáo viên cấp hai ở thị xã Long Xuyên, sau đó kinh qua nhiều chức vụ như Phó chủ tịch rồi Chủ tịch Hội liên hiệp Phụ nữ tỉnh, Phó trưởng ban Dân vận Tỉnh ủy, Bí thư Thị ủy Tân Châu, Phó chủ tịch tỉnh, Phó bí thư rồi Bí thư Tỉnh ủy An Giang.

Tháng 4/2021, bà được Quốc hội bầu làm Phó chủ tịch nước ở tuổi 51 và là Phó chủ tịch nước trẻ nhất lịch sử. Nguyên Phó chủ tịch nước Đặng Thị Ngọc Thịnh khi đó đánh giá bà Võ Thị Ánh Xuân đã thể hiện được năng lực qua nhiều vị trí công tác và hội tụ đủ 5 chữ T gồm “trí tuệ, tự tin, trẻ đẹp, tiến bộ và thành công”.

Theo hãng tin Anh Reuters, nhiệm kỳ chủ tịch nước kéo dài đến 2026, cho nên có nhiều khả năng Việt Nam sẽ chỉ định một người thay thế ông Võ Văn Thưởng cho hai năm còn lại trong nhiệm kỳ. Tân chủ tịch nước có thể sẽ được bầu trong kỳ họp Quốc Hội Việt Nam vào tháng 5/2024.

Theo nhiều chuyên gia được Reuters trích dẫn, những ứng viên có triển vọng giữ chức chủ tịch Việt Nam là bà Trương Thị Mai, ủy viên Ban Chấp Hành Trung Ương, ủy viên Ủy Ban Thường Vụ Quốc Hội, bộ trưởng bộ Công An Tô Lâm, bộ trưởng Quốc Phòng Phan Văn Giang hay bí thư thành ủy Thành Phố Hồ Chí Minh Nguyễn Văn Nên. Reuters bình luận ông Nguyễn Văn Nên và bà Trương Thị Mai có thể có lợi thế là người miền Nam. Chủ tịch nước vừa bị bãi nhiệm Võ Văn Thưởng là người miền Nam duy nhất trong tứ trụ, tức là bốn chức vụ chủ chốt của chế độ, gồm tổng bí thư, chủ tịch nước, thủ tướng và chủ tịch Quốc Hội.

Giải thích về thay đổi nhân sự lãnh đạo tại Việt Nam, AFP trích lời nhà nghiên cứu Pháp Benoit de Tréglodé, Viện Nghiên Cứu Chiến Lược thuộc Trường Quân Sự Paris, cho rằng nguyên nhân rất có thể là Việt Nam đang chuẩn bị tìm người thay thế tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng.