Ba người có hy vọng: Hu Jia, Lidya Yusupova và HT Quảng Độ

Đầu tháng 10 hàng năm là thời gian công bố các giải thưởng Nobel. Do các Ủy ban Giải Nobel không bao giờ tiết lộ tên của các người được đề cử nên thiên hạ mặc sức đồ đoán, đặc biệt về giải về Hòa bình. Theo các nhà quan sát quốc tế, Hòa thượng Thích Quảng Độ là một trong 3 người có triển vọng lãnh giải trong năm nay.

Giải Hòa bình –một giải thưởng được nể trọng, danh dự hàng đầu nhưng cũng là giải gây nhiều tranh luận hay chống đối–  sẽ được công bố vào ngày 10 tháng 10 tới đây.

Theo các một số quan sát viên, hai người rất có triển vọng được giải Nobel Hòa bình năm nay là nhà bất đồng chính kiến Trung Hoa  Hu Jia và luật sư tranh đấu cho nhân quyền người Nga Lidya Yusupova, vì năm nay kỷ niệm 60 năm công bố bản Tuyên ngôn Quốc tế Nhân quyền của Liên hiệp quốc.

Những nước như Trung Cộng, Nga và Việt Nam là những nước vi phạm nhân quyền hàng đầu.

Giám đốc Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế ở Oslo, ông Stein Toennesson nói: “Tôi tin rằng cuối cùng giải Nobel Hòa bình sẽ về tay một người Hoa bất đồng chính kiến. Tôi tin tưởng người thắng giải rất có thể là ông Hu Jia và có thể cả vợ ông cùng được giải với chồng”.

Nếu Ủy ban không muốn nhắm tới Bắc Kinh mà đặt sự chú ý của thế giới vào Mạc Tư Khoa thì theo ông Janne Haaland Maltary, một giáo sư chính trị học tại đại học Oslo, bà Luật sư Yusupova có thể là người trúng giải.

Yusupova là cựu lãnh tụ của nhóm tranh đấu cho nhân quyền người Nga đã sưu tra những con số thống kê về sự tra tấn và hành hạ  của Nga đối với người Chechnya.

Những danh tính khác được phổ biến và cho rằng có thể được trao giải Nobel Hòa bình năm nay là Hòa thượng Thích Quảng Độ, một người tranh đấu cho nhân quyền và tự do tôn giáo tại Việt Nam.

Việt Nam trở thành nơi được thế giới chú ý trong những tháng qua về sự đàn áp của họ đối với việc đòi đất của Giáo hội Công giáo, điển hình là vụ Thái Hà và Tòa Khâm Sứ.

Vị lãnh đạo của Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất đã từng được đề cử dự giải Nobel Hòa bình trong nhiều năm qua, nhưng năm nay là lần đầu tiên tên của ngài được báo chí thế giới phổ biến về sự đồ đoán và đặt ngài vào hàng thứ 3 trong số những người có thể trúng giải thưởng rất vinh dự này.

Còn có hai người khác cũng được cho là có hy vọng gồm bà cựu ứng viên tổng thống nước Columbia gốc Pháp từng bị bắt làm con tin và nhốt trong rừng nhiều năm  và nhà  bất đồng chính kiến người Cuba, Oswaldo Paya.

Nếu Hòa thượng Thích Quảng Độ trúng giải năm nay thì ngài là người Việt Nam thứ hai được giải này, sau ông Lê Đức Thọ một lãnh đạo cộng sản Bắc Việt từng được giải Nobel Hòa bình với cựu Ngoại trưởng Henry Kissinger.

Thời đó có nhiều người chỉ trích việc cho Lê Đức Thọ trúng giải vì ngay sau đó, cộng sản Bắc Việt đã thôn tính Nam Việt bằng vũ lực.

Cha đẻ của giải Nobel là nhà phát minh chất nổ người Thụy Điển Alfred Nobel. Trong di chúc, ông đã lập ra hàng loạt giải thưởng theo thể loại như y học, vật lý, hóa học, văn chương và hòa bình.

Riêng giải thưởng về kinh tế không phải là giải Nobel nguyên thủy trong di chúc do Nobel để lại nhưng giải này được Ngân hàng Trung ương Thụy Điển lập ra hồi năm 1968 để tưởng nhớ Nobel.

Mỗi giải thưởng bao gồm một khoản tiền trị giá 10 triệu kronor (khoảng 1,4 triệu Mỹ kim), một giấy chứng nhận và một thư mời đến tham dự lễ trao giải tại Stockholm (Thụy Điển) và Oslo (Na Uy) vào ngày 10.12, là  kỷ niệm ngày qua đời của Nobel vào năm 1896.

Giải Nobel Y học năm 2008, từ trái: Các khoa học gia Harald zur Hausen, Barre-Sinoussi và Montagnier

Theo thông lệ, giải Nobel Y học bao giờ cũng được công bố đầu tiên. Tiếp theo là các giải Vật lý, Hóa học, Văn chương, Hòa bình và cuối cùng là Kinh tế.

Hôm qua, giải thưởng Nobel Y học được công bố đầu tiên. Một khoa học gia Đức và hai đồng nghiệp Pháp nhận giải thưởng về y học. Đó là ông Harald zur Hausen (Đức) cùng bà Francoise Barre-Sinoussi và ông Luc Montagnier (Pháp).

Hãng thông tấn AFP dẫn nguồn tin từ Hội đồng Nobel cho biết ba nhà khoa học này đã có các công trình nghiên cứu độc lập về việc phát hiện ra vi-rút HIV và vi-rút gây bệnh ung thư cổ tử cung.

Hai nhà khoa học người Pháp Barre-Sinoussi (61 tuổi) và Montagnier (76 tuổi) đã phát hiện ra vi-rút HIV trong khi giáo sư zur Hausen (72 tuổi) thì tìm ra bằng chứng cho thấy chính các vi-rút gây u nhú ở người (HPV) là tác nhân gây ra bệnh ung thư cổ tử cung ở phụ nữ.

Hội đồng Nobel cho rằng công trình của giáo sư zur Hausen đã giúp các nhà khoa học điều chế được vắc-xin chống HPV, hiện đang được áp dụng tại nhiều nước trên thế giới.