Cuộc xâm lăng Ukraine do Tổng thống Nga Vladimir Putin ra lệnh đã kéo dài gần năm tuần lễ, là một cuộc chiến không xảy ra như Putin mong và tin tưởng. Ngay cả tình báo Mỹ cũng đoán sai vì họ cho rằng chỉ trong vài ngày thủ đô Kiev sẽ thất thủ. Còn ai nhớ Tổng thống Volodymyr Zelensky đã được “mời lên máy bay” rời Ukraine khi Nga tấn công?

Nhưng Ukraine đã trụ được đến khi báo TiVi Tuần-san lên khuôn. Tuần trước khi Nga dội bom vào thủ đô Kiev một cách bừa bãi, ông Zelensky tuyên bố Nga chỉ có thể chiếm khi thủ đô bị bình địa và không còn ai nữa. Ông thề chiến đấu đến cùng và sẽ chiến thắng với điều kiện  (ít ra là) Tây phương cung cấp vũ khí, hỏa tiễn bởi khí giới của Ukraine gần cạn. TiVi Tuần-san tin rằng Mỹ, Liên Âu và NATO đã cung cấp vũ khí cho Ukraine trước ngày 24/2/2022 và tăng cường thêm sau đó, nhờ vậy Ukraine mới còn tồn tại. Nhưng hơn cả vũ khí, nước này chưa bị Nga thôn tính nhờ lòng yêu nước, tinh thần chiến đấu cao và chiến thuật chống trả mà Nga không ngờ tới.

Cuối tuần qua, bộ chỉ huy quân sự Nga nói họ tạm ngưng cuộc tấn công hiện nay mà dành ưu tiên cho việc bình định vùng Donbass. Đây là một hình thức nghi binh bởi hai cộng hòa tự xưng tự trị ở phía đông gồm đa số người Nga, vốn đã là hai “quốc gia” do phe thân Nga lãnh đạo và mới được Nga chính thức thừa nhận như họ đã làm với việc sát nhập bán đảo Crimea vào năm 2014. Những trái hỏa tiễn được bắn từ đảo Crimea tới thành phố Lviv trên con đường dài 900 cây số không phải chỉ là để “chào đón” Tổng thống Joe Biden đến thăm Ba Lan và người tị nạn Ukraine tại đó, mà đấy là chiến thuật lui binh và dằn mặt để tạm thời bảo toàn lực lượng bộ binh trong khi tấn công bằng hỏa tiễn, oanh tạc cơ. Việc người tị nạn Ukraine kéo nhau tới khách sạn Tổng thống Biden ở Warsaw yêu cầu Mỹ viện trợ vũ khí là có lý do, và được Biden bảo đảm là vẫn đang tiếp tục vận chuyển.

Cuối tuần qua, trong bài diễn văn dài chừng 25 phút ông Biden kết thúc với câu “Vì Thượng đế, người đàn ông này không thể cầm quyền – For God’s sake, this man cannot remain in power”. Câu “để đời” của Biden không nằm trong bài diễn văn, được vị tổng thống 79 tuổi (thường bị chê mềm yếu) nói trong hưng phấn nhưng rất chính xác dù Tòa Bạch ốc tìm cách giải thích rằng ông Biden không có ý muốn thay đổi chính phủ Nga hay lật đổ Putin.

Tại sao Putin không thể cầm quyền? Bởi vì trong năm tuần lễ qua, y đã phạm tội ác đối với nhân loại: xâm lăng một nước có chủ quyền và thành viên Liên hiệp quốc, làm hàng ngàn người chết, hàng ngàn người bị thương trong đó có thường dân và trẻ con vô tội, phá hủy 4,500 chung cư, 100 nhà máy, 400 trường học và đại học và 150 bệnh viện.

Hình ảnh trẻ con trú ẩn trong một rạp hát ở thành phố Mariupol có ghi chữ thật lớn giữa đường cái “Ở đây có trẻ con” bị dội bom hay một phụ nữ gần ngày sinh nở tại một bệnh viện phụ sản được khiêng đi cấp cứu (nhưng chết cả mẹ lẫn con vài ngày sau) đã làm thế giới hay những ai có lòng nhân kinh hãi, đau buồn bởi tội ác của Putin và tập đoàn quyền lợi đứng sau ông ta. Khá nhiều lãnh tụ trên thế giới kêu gọi điều tra tội ác chống nhân loại của Putin nhưng làm sao được khi y lãnh đạo một đất nước có nhiều vũ khí tối tân nhất sau Hoa Kỳ. Công tố viên Karim Khan của Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) tuyên bố bắt đầu thu thập chứng cứ đáng tin để truy tố Putin. Nhưng ai có thể bắt và truy tố Putin? Việc một triệu phú Mỹ gốc Nga ra giải thưởng $1 triệu Mỹ kim cho ai bắt được Putin (sống hay chết) chỉ là khái niệm mở đầu sự thay đổi người cầm quyền hiện nay ở Nga.

Nhiều người Nga đồng ý với Tổng thống Biden khi ông gọi Putin là tên đao phủ, tên ác ôn, tên độc tài sát nhân. Những từ này cũng đã được áp dụng cho Saddam Hussein của Iraq trước khi tay đồ tể này bị lật đổ, bị bắt và bị treo cổ.  Nói Putin là tên sát nhân, tội phạm chiến tranh thì có gì là quá đáng.  Bù cho hai nhà yêu chuộng hòa bình Tập Cận Bình và Nguyễn Phú Trọng vẫn gọi cuộc xâm lăng Ukraine là “chiến dịch quân sự đặc biệt”. Lại một lần nữa Biden nói hớ… nhưng rất đúng. Bravo!

Trích Xã luận TVTS số 1879 phát hành ngày 30.3.2022